پاتولوژی دهان و دندان یکی از تخصص های دندانپزشکی است که بر تشخیص و درمان بیماری های دهان از جمله سرطان متمرکز بوده و به مطالعه تأثیر بیماری ها در سطح بافت، سلول و مولکول می پردازد. پاتولوژیست ها در تمامی زمینه های مدیریت بیماری از جمله تحقیق، تشخیص، معاینه و درمان نقش مهمی را ایفا می نمایند. متخصصین پاتولوژی در موارد گوناگونی تخصص دارد که در این مطلب از سایت دکتر محمدی با آنها آشنا خواهیم شد.
نقش پاتولوژیست دهان و دندان
زمانی که بیماران به دلیل علائم خاصی به وضعیت سلامتی دهان خود مشکوک شوند، تعیین علت آن ضروری است. علائمی مانند زخم می تواند نشان دهنده مشکلات جدی تری باشد. از این رو برای اطمینان از تشخیص دقیق و مراقبت سریع، باید از یک پاتولوژیست دهان و دندان کمک گرفت. این متخصصین می توانند به تشخیص وضعیت بیماری دهان و دندان و نیز بدخیم یا خوش خیم بودن تومورها کمک نمایند. پاتولوژی دهان با شرایط زیر مرتبط است:
- سرطان دهان
- مشکلات بزاقی
- زخم های پوستی
- عفونت های قارچی
- تبخال دهان
- بوی بد دهان
یک متخصص پاتولوژی در موارد تخصصی زیر فعالیت دارد:
- آشنایی با بیماری های سیستماتیک و تأثیر آنها بر دهان، فک و صورت
- مراحل آماده سازی نمونه های بافتی
- ارائه خدمات آموزشی در جهت گسترش علوم و مرزهای دانش و پژوهش
- بررسی مکانیسم ایجاد تغییرات ضایعات میکروسکوپی
مطالب مرتبط: ایمپلنت دیجیتال
پاتولوژی در حوزه دهان و دندان به چه معناست؟
پاتولوژی یا آسیب شناسی دهان و دندان یکی از تخصص ها و رشته های آسیب شناسی است که با ماهیت، شناسایی و مدیریت بیماری های موثر بر دهان و فک و صورت سر و کار دارد. به عبارت دیگر، پاتولوژی در حوزه دهان و دندان علمی است که علل و تأثیرات این بیماری ها را درک می کند. روش های معمول شامل معاینات بالینی، آزمایشگاهی و در نظر گرفتن سلامت بدن است.
پاتولوژی از این جهت مهم است که اگر مشکل خاصی دارید، دقیقا مشخص شود که شما از چه رنج می برید و سپس مطابق با آن درمان صحیح ارائه شود. به عنوان مثال، ویروس ها و باکتری ها انواع مختلفی از ارگانیسم ها هستند. هر دوی آنها می توانند شما را بیمار کنند اما برای دستیابی به درمان مناسب باید دانست که دقیقا چه چیزی باعث ایجاد این مشکل شده است.
انواع بیماری های شایع در حوزه پاتولوژی
- سرطان دهان
از آنجایی که بسیاری از افراد متوجه نیستند که به سرطان دهان مبتلا هستند، ممکن است تا زمانی که مشکل بیشتر نشود ، تشخیص داده نشود و درمان دشوارتر شود. با تشخیص به موقع سرطان دهان و شرایط دهانی پیش سرطانی ، احتمال بهبودی بیشتر است. معاینات منظم دندانپزشکی بخشی بی بدیل در تشخیص و درمان زودهنگام سرطان می باشند.
علائمی که باید با دقت به آنها توجه کنید عبارتند از:
- زخمی که به راحتی خونریزی می کند یا بهبود نمی یابد؛
- تکه های قرمز یا سفید؛
- تغییر رنگ هر قسمت از دهان؛
- یک توده ضخیم ، لکه خشن، پوسته یا محل فرسایش کوچک؛
- درد ، حساسیت به لمس یا بی حسی در هر جای دهان یا لب ها؛
- مشکل جویدن، بلعیدن، گفتن یا حرکت دادن فک یا زبان؛
- گلودرد یا گرفتگی صدا؛
- تغییری در نحوه قرارگیری دندان ها در کنار هم؛
- تومورهای غدد بزاقی
غدد بزاقی در دهان، گلو و اطراف آن یافت می شوند. این غدد بزاقی در نزدیکی دندانهای فوقانی، از زیر زبان از طریق کف دهان ترشح می کنند. بسیاری دیگر از غدد بزاقی جزئی در لب ها، گونه های داخلی و گلو قرار دارند. در برخی از بیماران، ممکن است تومور غده بزاقی نادر رخ دهد.
این تومورها می توانند بدخیم یا خوش خیم باشند و غالباً با استفاده از روش جراحی برداشته می شوند. علائم رایج تومورهای غدد بزاقی شامل درد، بی حسی، توده یا تخلیه مایعات از گوش است.
- استئونکروز فک (Osteonecrosis of the jaw)
استئونکروز فک که همچنین به عنوان نکروز آواسکولار شناخته می شود، زمانی اتفاق می افتد که خونرسانی به یک استخوان خاص از بین رفته و باعث از بین رفتن و فروپاشی بافت استخوانی شود. این وضعیت ممکن است در نتیجه ضربه قبلی مانند شکستگی آواره ایجاد شود. داروهایی که به عنوان بی فسفونات شناخته می شوند نیز در ایجاد استئونکروز فک شناخته شده اند.
- خشکی دهان
خشکی دهان با مقدار ناکافی بزاق مشخص می شود. بزاق که برای سلامتی و عملکرد دهان و دندان شما بسیار مهم است، با مرطوب کردن و روان سازی دهان، تقویت هضم و از بین بردن برخی از باکتری ها، اهداف زیادی را به دنبال دارد. تعداد زیادی دارو وجود دارد که می تواند باعث خشکی دهان شود. این موارد شامل داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین ها، داروهای ضد تهوع و موارد دیگر است.
مطالب مرتبط: فرق لمینت و کامپوزیت
- زخم های بافت نرم
برخی از داروها باعث می شوند لثه ها و بافت نرم دهان شما ملتهب شده یا دچار زخم شوند. این داروها شامل برخی از داروهای ضد بارداری خوراکی و داروهای خاص فشار خون است.
- بیماری های ویروسی
عفونت ها و بیماری های ویروسی گروه دیگر از بیماری های اکتسابی رایج در دهان و لب هستند که در اکثر موارد باعث ایجاد تاول و زخم در اطراف دهان می شوند.
یکی از انواع متداول این عفونت ها تب خال (هرپس سیمپلکس) است. تبخال ها معمولا 3 الی 10 روز ماندگاری دارند یا بعد از مدتی در همان محل یا نزدیک به آن مجدد ایجاد می شوند.
- آفت دهان
آفت دهان یکی دیگر از آسیب های دهان و دندان است که می تواند در دهان، لب ها و روی زبان ایجاد شود. علائم آفت دهان عبارتند از احساس سوزش و سوزن سوزن شدن شخص. در واقع می توان گفت افرادی که آلرژی دارند بیشتر در معرض ابتلا به آفت دهان قرار دارند.
سخن آخر
توجه داشته باشید که هر چیزی که می تواند مانع از صحبت راحت، لبخند زدن، جویدن و بلعیدن شما شود، یک مشکل دهان و دندان به شمار می رود. حوادث و جراحات نیز بیماری نیستند اما مطمئنا می توانند به سلامت دهان و دندان شما آسیب بزنند.
دهان سالم کلید سلامتی بدن و یک زندگی شاد است و بهترین راه برای محافظت از سلامتی آن، رعایت بهداشت دهان و دندان و داشتن یک سبک سالم زندگی است. پس هرگاه احساس نمودید که مشکلی در دهان و دندان شما به وجود آمده و شما احساس ناراحتی می کنید حتما به یک کلینیک دندانپزشکی و پاتولوژیست مراجعه نمایید.
