پر کردن دندان یکی از معمولترین خدمات دندانپزشکی است که هر فرد در طول زندگی خود بیش از یک بار به آن نیاز پیدا می کند. این روش زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که دندان افراد دچار پوسیدگی یا خوردگی شده باشد. به این صورت که پزشک معالج تمامی قسمت های پوسیده شده دندان را حذف می کند و جای آن را با مواد مخصوص پر می کند تا دندان به حالت اولیه خود برگردند.
در ابتدا دردهای دندان ناشی از پوسیدگی کم است اما چنان چه به آن توجه نشود درد دندان به تدریج زیاد و طاقت فرسا می شود و این که ممکن است دندان به کلی از بین برود، دقیقا به همین علت است که پزشکان همواره به افراد توصیه می کنند که در اسرع وقت به دندان پزشکی مراجعه کنند.
لازم به ذکر است که پر کردن دندان نه تنها در مواقع پوسیدگی دندان بلکه در زمانی که دندان دچار شکستگی یا ترک شده است و یا بر اثر دندان قروچه دچار ساییدگی شده باشد نیز کاربرد دارد.
آیا نیاز به پر کردن دندان دارید، یا به دلیل اینکه نگران آن هستید، انجام آن را به تعویق می‌اندازید؟ هیچ کس عاشق مراجعه به دندانپزشک نیست، اما پرکردن دندان یک روش دندانپزشکی ترمیمی بسیار رایج است که به افزایش عمر دندان شما کمک می کند.
آیا پر کردن درد دارد؟ بسیاری از مردم نگران درد پر کردن دندان هستند، اما به لطف تکنیک‌های دندانپزشکی مدرن، این روش معمولاً بدون درد است. ممکن است بعد از پر کردن مقداری حساسیت را تجربه کنید، اما راه‌هایی برای کاهش هر گونه ناراحتی وجود دارد.
پر کردن دندان چیست؟
پر کردن دندان نوعی ترمیم دندان است که آسیب‌های ناشی از پوسیدگی دندان را ترمیم کرده و عمر دندان را طولانی‌تر می‌کند.
پرکردن دندان یک روش دندانپزشکی بسیار رایج است – حدود 80 درصد از بزرگسالان در طول زندگی خود حداقل یک پرکردن دندان را انجام می‌دهند و بیشتر افراد چندین پر کردن دندان را انجام می‌دهند.
برای درمان پوسیدگی دندان (پوسیدگی دندان) به این روش، دندانپزشک ابتدا تمام مواد پوسیده را سوراخ کرده و حفره را تمیز می‌کند. سپس سوراخ دندان را با یکی از تعدادی مواد پرکننده پر می‌کنند.
هنگامی که پر کردن کامل شد، دندان می‌تواند برای سال‌های بیشتری به‌طور طبیعی عمر کند.
در صورت عدم درمان، پوسیدگی دندان به فرسایش دندان ادامه می‌دهد و منجر به درد حفره می‌شود. آبسه ممکن است در نهایت در جایی در اطراف دندان ایجاد شود که نیاز به درمان شدیدتری مانند کار کانال ریشه یا حتی کشیدن دندان دارد.
ممکن است از ایده پرکردن لذت نبرید، اما واقعاً بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی و حفظ دندان تا زمانی که ممکن است است.
بهترین روش برای پر کردن دندان کدام است؟
این که کدام روش از روش های پر کردن دندان مناسب تر است بستگی به تشخیص پزشک و نوع موقعیت دندان بیمار دارد چرا که در ابتدا پزشک، دندان شما و مشکلات آن را بررسی می کند و سپس تصمیم می گیرد کدام روش و کدام مواد برای پر کردن دندان شما کارآمدتر خواهد بود.
علاوه بر موقعیت دندان شما و میزان وسعت پوسیدگی آن، دیگر موارد نیز مانند آلرژی فرد به آن ماده و یا هزینه ای که می تواند متقبل شود؛ هم بر انتخاب پزشک شما تاثیرگذار خواهد بود.
برای پر کردن دندان از چه موادی استفاده می شود؟
انواع پرکردن دندان
مواد مختلفی برای پر کردن دندان وجود دارد که دندانپزشکان با توجه به نوع پر کردن دندان از آنها استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، برای پر کردن دندان جلو، دندانپزشکان معمولاً از مواد همرنگ دندان استفاده می کنند. بسیاری از این چسب‌های دندانی همان چسب هایی هستند که برای چسباندن روکش‌ها، بریج‌ها و روکش‌ها استفاده می‌شوند.
هر یک از مواد دارای مزایا و معایب خاص خود هستند:
- هزینه
- ظاهر
- استحکام - قدرت
- ماندگاری
- سهولت کاربرد
زمانی که پزشک قصد دارد دندان بیمار را پر کند می تواند از انواع مواد برای این کار استفاده کند که در زیر انواع آن را شرح داده ایم.
- آمالگام
- کامپوزیت
- رزین گلاس آینومر
- سرامیک (پرسلین)
- طلا
پرکردن دندان با آمالگام
پر کردن دندان با کمک ماده ای به نام آمالگام یکی از روش های پر کاربرد می باشد که به آن مواد مخلوط دندانی یا مواد سیاه نیز گفته می شود. این ماده در رنگ های نقره ای یا سیاه موجود است و در پودر آن موادی از جمله روی، نیکل و نقره وجود دارد و مقدار مشخصی از جیوه نیز با این مواد ترکیب شده است که در نهایت یک ماده درخشان و انعطاف پذیری را ایجاد می کند که می توان برای پر کردن دندان از آن استفاده کرد. همچنین باید گفت که دیگر مواد نیز مانند مس و قلع با درصدهای مختلفی در این ماده براق استفاده شده است.
پرکننده‌های آمالگام نقره‌ای از مخلوطی از فلزات ساخته می‌شوند. حدود 50 درصد جیوه همراه با نقره، قلع و مس.
این ارزان ترین ماده پرکننده دندان موجود است و استفاده از آن نسبتاً آسان است. همچنین قوی ترین است، به همین دلیل که اغلب در سطوح تحمل کننده تنش استفاده می شود. این یک گزینه به خصوص برای پرکردن های بزرگ یا عمیق است.
یک نقطه ضعف آشکار آن مربوط به زیبایی آن است. پرکردگی‌های فلزی نامناسب هستند و به همین دلیل معمولا برای دندان‌های جلویی از آنها اجتناب می شود. برخی از افراد نیز به دلیل نگرانی در مورد محتوای جیوه، ترجیح می‌دهند از پر کردن آمالگام اجتناب کنند. اگرچه هنگام قرار دادن یا برداشتن این مواد پرکننده می‌توان مقداری بخار جیوه آزاد کرد، اما هیچ مدرکی دال بر اینکه قرار گرفتن در معرض جیوه حاصل از پر کردن آمالگام اثرات مضری بر سلامتی داشته باشد، وجود ندارد. آمالگام دندانی برای استفاده در بزرگسالان و کودکان بالای 6 سال بی خطر است.
پرکردن دندان با کامپوزیت
ماده دیگر که قصد معرفی آن را داریم با نام کامپوزیت است که اغلب افراد با ویژگی های آن آشنا هستند و آن را با نام مواد سفید می شناسند. این مواد دارای مزایای فراوانی نیز می باشد از جمله می توان به تغییر رنگ مواد کامپوزیت اشاره کرد و آن را به هر رنگی که مدنظرتان است درآورد.
برای مثال، می توان برای پرکردن دندان با مواد سفید آن را به رنگ طبیعی دندان فرد ایجاد کرد که موجب می شود دندان پر شده نمایی طبیعی داشته و مواد درون آن رنگی مشابه دندان داشته باشد. لازم به ذکر است که میزان دوام و ماندگاری این روش در مقایسه با روش آمالگام کمتر می باشد.
پرکننده های کامپوزیت دندان معمولاً از مخلوطی از رزین اکریلیک و پودر شیشه ساخته می شوند. مواد کامپوزیت به گونه‌ای سایه زده می شود که تا حد امکان با رنگ طبیعی دندان شما مطابقت داشته باشد و باعث می شود که پرکردگی به سختی قابل توجه باشد.
با این حال، این ماده پرکننده دندان به اندازه آمالگام بادوام نیست. بنابراین ممکن است برای پرکردن های عمیق و روی سطوح گازدار توصیه نشود. همچنین اعمال آن از نظر فنی دشوارتر است، به این معنی که فرآیند کمی طولانی تر است.
از دیگر موارد استفاده از مواد کامپوزیت می توان به روکش های زیبایی دندان و ترمیم دندان تراش خورده اشاره کرد.
پرکردن دندان رزین گلاس آینومر
رزین گلاس آینومر نیز روشی است که بیشتر برای پر کردن دندان با پوسیدگی سطحی استفاده می شود. این روش به دلیل ظرافت بیش از اندازه ای که داراست دارای دوام زیادی نیست و می شود گفت برای پر کردن دندان های شیری کودکان مناسب تر است چرا که بر اثر جویدن فشار زیادی متوجه دندان نمی شود.
سیمان گلاس آینومر یکی دیگر از گزینه‌های پرکننده دندان سفید است. این ماده به اندازه رزین کامپوزیت قوی نیست، بنابراین استفاده از آن اغلب به پرکردن‌های موقتی مانند دندان‌های شیری کودکان محدود می‌شود. همچنین ممکن است برای پر کردن نواحی پوسیده روی ریشه دندان در زیر خط لثه استفاده شود، زیرا لازم نیست به سطح خشک بچسبد.
گلاس آینومر دارای مزیت اضافی آزادسازی فلوراید است که به جلوگیری از پوسیدگی بیشتر کمک می کند.
پر کردن دندان با سرامیک
پر کردن دندان با کمک سرامیک مشابه پر کردن دندان با طلا یکی از روش های گران قیمت می باشد و معمولا در یک جلسه انجام می شود. تفاوتی که این دو روش با یکدیگر دارند یکی میزان شکنندگی بیشتر سرامیک نسبت به طلا بوده و نیاز به مراقبت بیشتری دارد و دیگری رنگ مشابه سرامیک با دندان می باشد که بر خلاف طلا، بسیار طبیعی به نظر می رسد و همچنین در برابر لک بسیار مقاوم می باشد.
پر کردن دندان با طلا
آخرین روشی که قصد معرفی آن را داریم، پر کردن دندان با کمک طلا می باشد و همانطور که اطلاع دارید این روش بسیار پر هزینه است و حساسیت تکنیکی زیادی را لازم دارد و این که معمولا در دو جلسه صورت می گیرد. طلا دارای مقاومت بالایی است اما بیشتر افراد به خاطر جنبه زیبایی آن است که ترجیح می دهند از این ماده برای پر کردن دندان خود استفاده کنند.
پر کردن طلا نیز یک گزینه است، اما ظاهر متمایز آنها به این معنی است که انتخاب اول همه نیستند. آنها بسیار قوی هستند و از بین تمام این مواد پرکننده بادوام ترین، اما گران ترین آنها هستند.
پرکردگی های طلا را نمی توان مستقیماً در حفره دندان اعمال کرد و شکل داد. در عوض، آنها معمولاً در آزمایشگاه بر اساس برداشت دندان ساخته می شوند. این به معنای زمان بیشتری روی صندلی دندانپزشکی نشستن است - چیزی که بسیاری از مردم مایلند از آن اجتناب کنند.
مزایا و معایب پر کردن دندان
خوشبختانه تا کنون گزارش جدی مبنی بر اثرگذاری نا مطلوب موادی که برای پر کردن دندان ها از آن ها استفاده می شود، وجود ندارد اما بی شک این مواد به خاطر ساختار و ترکیبات خود معایبی را دارا هستند.
از جمله مهم ترین معایب این مواد عبارت است از اثرات نامطلوب جیوه موجود در آمالگام که اگر در حد کم باشد مشکلی را ایجاد نمی کند به این دلیل که توسط معده جذب نخواهد شد اما پزشکان توصیه می کنند بیش از 8 دندان خود را با این مواد پر نکنید چرا که باعث ورود مقدار قابل توجهی جیوه یعنی چیزی در حدود 150 برابر انسانی که از این مواد استفاده نکرده است، خواهد شد.
پر کردن دندان در کنار معایب اندکی که دارد، مزیت های خاص خود را نیز دارا هستند برای مثال زیبایی دندان را برای افراد به ارمغان می آورد، موضوعی که امروزه بسیار اهمیت پیدا کرده است.
همچنین با کمک این روش، افراد دردهای ناشی از پوسیدگی دندان را نخواهند داشت و کاملا بر طرف خواهد شد.
دیگر این که پر کردن دندان باعث می شود تا فرد از پوسیدگی بیشتر دندان های خود جلوگیری کند و کمتر دچار عفونت دهان و دندان شود.
در آخر این که تیره شدن دندان از جمله مشکلات پوسیدگی دندان می باشد که افراد می توانند با کمک پر کردن دندان از آن جلوگیری کنند.
ناهنجاری های قابل درمان با پر کردن دندان
به طور کلی زمانی شما احتیاج به پر کردن دندان پیدا می کنید که هر کدام از آسیب های دندانی درج شده در زیر را دارا باشید:
- پوسیدگی بافت نرم دندان یا پالپ دندان که با استفاده از اشعه ایکس مشخص می شود.
- پوسیدگی سطحی دندان مانند زمانی که فرد هنگام جویدن غذا و یا خوردن خوراکی های سرد احساس درد می کند.
- شکستگی یا ترک خوردگی دندان
- تخریب مینا دندان
آیا برای پر کردن دندان نیاز به تزریق می باشد؟
پزشک شما برای این که کوچک ترین دردی را در حین پر کردن دندان حس نکنید معمولا یا از طریق تزریق و یا از با کمک دیگر روش ها مانند ژل موضعی یا بی حسی موضعی، دندان و قسمت های اطراف آن را کاملا بی حس می کند. گاز اکسید نیتروژن نیز گاهی مورد استفاده قرار می گیرد که با نام گاز خنده نیز شناخته می شود.
مراحل انجام کار جهت پر کردن دندان
به طور کلی پر کردن دندان شما در طی مراحل زیر انجام می شود. لازم به ذکر است چنان چه دندان دچار عفونت شده است، پزشک باید قبل از پر کردن دندان، عفونت آن را کاهش دهد.
- تشخیص پوسیدگی دندان و بین دندانی بیمار با کمک روش هایی مانند عکس رادیوگرافی
- تشخیص و انتخاب نوع درمان پوسیدگی و نوع موادی که باید برای پر کردن دندان از آن استفاده شود
- تزریق بی حسی، چنان چه دچار فشار خون هستید و پزشک در این مورد از شما سوال نکرد، حتما وی را در جریان قرار دهید.
- حذف نمودن قسمت های پوسیده شده دندان به این صورت که پزشک با کمک وسایل مخصوص تمامی آن قسمت ها را تراش می دهد.
- عصب کشی در صورت وجود پوسیدگی شدید
- انجام مرحله ترمیم دندان با کمک موادی که انتخاب شده است.
- کوتاهی و بلندی دندان پس از انجام کار توسط پزشک چک می شود تا کاملا در سایز طبیعی دندان باشد.(پالیش کردن)
- مرحله آخر شست و شوی دندان می باشد.
مراقبت های بعد از پر کردن دندان
پر کردن دندان یا اصطلاحا روش اصلاح طرح لبخند، با کمک موادی انجام می شود که بعد از تخلیه شدن عفونت و پوسیدگی دندان، در دندان قرار بیمار قرار داده می شوند. همان طور که در بالا بیان کردیم، پر کردن دندان طی چند مرحله و در یک یا دو جلسه صورت می گیرد. نکته حائز اهمیت در پر کردن دندان، مراقبت هایی است که فرد بعد از آن باید رعایت کند. در ادامه مهم ترین این مراقبت ها را برای شما درج کرده ایم.
- حدودا تا دو ساعت پس از پر شدن دندان از غذاها یا مواد خوراکی که نیاز به جویدن دارند، استفاده نشود.
- تا 24 ساعت از طرف دیگر دهان خود به منظور جویدن غذا استفاده کنید. (طرف دیگر صورت که ترمیم نشده است)
- تا 4 روز پس از پر کردن دندان از مصرف مواد غذایی سفت و یا جویدن آدامس جلوگیری شود.
- بعد از پر شدن دندان با مواد کامپوزیت سعی شود تا حدود 4 روز از مصرف نوشابه و پفک و دیگر خوراکی ها که ممکن است باعث تغییر رنگ دندان شوند، خودداری شود.
- امکان درد و خشکی مفاصل فک پایین بعد از بی حسی وجود دارد که در این مواقع می توان از کمپرس گرم برای تسکین دردها استفاده کرد.
- به منظور کاهش درد می توانید با تجویز پزشک از انواع مسکن ها استفاده کنید.
- بعد از پر کردن دندان امکان درد در حین خوردن مواد سرد و گرم وجود دارد و این دردها ممکن است تا 2 ماه ادامه داشته باشد اما چنان چه بیشتر از دو ماه به طول انجامید حتما با پزشک خود مشاوره داشته باشید.
- مسواک زدن بعد از پر کردن دندان ها مشکلی ندارد تنها باید توجه داشت چنان چه از موادی مانند آمالگام استفاده کرده اید بهتر است تا 24 ساعت از نخ دندان استفاده نکنید.
- در صورتی که احساس بلندی بر روی دندان خود را داشتید حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
پر کردن دندان با لیزر
از مدرن ترین روش هایی که امروزه پزشکان برای پر کردن دندان از آن استفاده می کنند، استفاده از لیزر می باشد که بر خلاف روش های دیگر نیازی به بی حسی ندارد. صدای ناشی از استفاده دریل یا دیگر دستگاه هایی که برای تراشیدن پوسیدگی دندان ها استفاده می شود یکی از علت هایی است که باعث بروز استرس در افراد و به خصوص در کودکان می شود که در روش پر کردن با لیزر همچین موضوعی وجود دارند و افراد می توانند با آرامش بیشتری کار را انجام دهند.
استفاده از لیزر برای پر کردن دندان ها از نظر علمی تایید شده است و پزشکان آن را به بیماران توصیه می کنند. در این روش هم بافت دندان تغییر می یابد و هم عملیات ضدعفونی کردن دندان ها به خوبی انجام می شود. در این روش بافت دندان دچار کمترین آسیب می شود و همین موضوعی باعث شده تا به یکی از محبوب ترین روش ها تبدیل شود. خون ریزی هایی که ممکن است در دیگر روش های پر کردن دندان بوجود آید در این روش بسیار کاهش می یابد و علاوه بر آن التهابات و عفونت لثه که معمولا بعد از پر کردن دندان مشاهده می شود در این روش کمتر دیده شده است.
باید توجه داشته باشید که استفاده از روش پر کردن دندان با لیزر مزایای گفته شده در بالا را داراست اما از طرفی عوارضی را در پی دارد که باید به آن توجه داشت. از جمله عوارض این روش عبارت است از آسیب به کانال ریشه دندان به این دلیل که ساعات کار با لیزر افزایش طولانی است و همین موضوع باعث ایجاد گرمای بیش از حد و آسیب دیدن کانال ریشه دندان می شود.
مناسب ترین سن جهت پر کردن دندان
مسئله سن برای پر کردن دندان چندان حائز اهمیت نیست چرا که پوسیدگی دندان چنان چه مورد توجه قرار نگیرد و در اسرع وقت به آن رسیدگی نشود باعث بروز مشکلات بیشتری می شود که رایج ترین آن ها پیشرفت پوسیدگی دندان در وسعت بیشتری است. گاهی مراجعه دیر هنگام به دندان پزشکی به جهت رفع پوسیدگی ها باعث می شود که دندان شما غیر قابل ترمیم شود و استفاده از هیچ روشی برای درمان، کارساز نباشد.
مراجعه به هنگام نه تنها برای افراد بزرگ سال بلکه برای کودکان نیز صدق می کند و پزشک با تشخیص خود بهترین مواد را برای ترمیم و پر کردن دندان های کودکان استفاده می کند. تنها نکته ای که باید توجه داشته باشید این است که افراد چنان چه به بیماری های خاصی دچار هستند از جمله فشار خون و ... بایستی قبل از تزریق بی حسی به پزشک خود اطلاع دهند.
ماندگاری پر کردن دندان
بسته به این که بیمار از چه موادی برای پر کردن دندان خود استفاده کرده، دارای دوام و ماندگاری متفاوتی می باشد برای مثال چنان چه از طلا استفاده کرده اید تا حدود 10 تا 15 سال برای شما دوام دارد به علاوه دچار هیچ گونه خوردگی نخواهد شد. آمالگام نیز حدود 10 تا 15 سال دوام می آورد و دارای مقاومت بالایی نسبت به کامپوزیت است.
دیگر مواد نیز با توجه به سطح کیفیتی خود در حدود 10 تا 20 سال برای شما دوام خواهد داشت و هر چه مراقبت های لازمه بعد از پر کردن دندان را رعایت کنید به همان میزان عمر و دوام دندان پر شده شما افزایش خواهد یافت. نکته ای که جا دارد به آن اشاره کنیم این است که مواد به کار رفته در دندان شما هر چند هم که دارای کیفیت بالایی باشد اما دلیلی نمی شود بر رعایت نکردن روش های مراقبتی بیان شده در بالا و بهتر است به صورت عادت در بیایند. نکته دیگر این که درست است مواد درجه 2 برای پر کردن دندان هزینه پایینی را برای بیماران دارد اما نباید انتظار ماندگاری بالایی را از آن ها داشت و به همان میزان برای شما کارایی خواهند داشت.
هزینه پر کردن دندان
پر کردن دندان نیز مانند دیگر خدمات ارائه شده در دندان پزشکی مانند ارتودنسی و ... به بسیاری از عوامل بستگی دارد که مهم ترین آن ها موادی است که پزشک برای پر کردن دندان بیمار از آن ها استفاده می کند.
مسلما هر کدام از موادی که برای پر کردن دندان از آن ها استفاده می شود و پیش تر به اختصار هر کدام از آن ها را برای شما شرح دادیم، دارای خصوصیات و ویژگی های خاص خود می باشد که باعث قیمت متفاوت آن ها شده است.
برای مثال ماندگاری و دوام کامپوزیت در مقایسه با آمالگام کمتر است در نتیجه هزینه پایین تری را برای شما در پی خواهد داشت. البته معمولا پرکردن دندان با مواد سفید نسبت به آمالگام قیمت بالاتری دارد.
همچنین نوع وسایلی که پزشک از آن ها استفاده می کند نیز بر روی قیمت نهایی کار تاثیرگذار است برای مثال استفاده از روش جدیدی مانند لیزر بسیار گران تر از دیگر روش ها می باشد.
دیگر میزان پوسیدگی دندان بیمار است و هر چه این پوسیدگی بیشتر باشد به همان میزان نیازمند صرف زمان بیشتری برای ترمیم دندان می باشد. همچنین میزان تخصص و مهارت پزشک و این که مطب وی در چه شهری و در چه منطقه ای می باشد هم تاثیر بسزایی بر هزینه هایی دارد که بیمار بایستی متقبل شود و نباید نسبت به این موارد بی اهمیت بود.
تاکید می کنیم که تمامی این مبالغ با توجه به شرایط بیان شده متغیر است و به شما عزیزان توصیه می کنیم برای اطلاع دقیق از هزینه پر کردن دندان، با پزشک خود مشاوره داشته باشید.
عالی بود احسنت بر شما