بریج دندان از دو یا چند تاج خاص که روی اباتمنت یا دندانهای تکیه گاه در دو طرف فضای خالی دندان سوار می‌شوند؛ تشکیل شده است. بریج ها، ثابت مستحکم و با دوام هستند و ظاهر آنها نیز کاملا شبیه دندان طبیعی است. با اینکه بریج ها جزو دندانپزشکی مدرن به حساب می آیند اما طی چند دهه اخیر استفاده از روش کاشت ایمپلنت برای جایگزین کردن دندان های از دست رفته، ارجحیت بیشتری پیدا کرده است. با این وجود در بسیاری از شرایط، بریج دندانی همچنان به عنوان یک تکنولوژی کاربردی با مزایای بسیار زیاد به جای ایمپلنت دندانی به کار می رود. در روش بریج، پونتیک یک دندان مصنوعی است که فاصله بین دندانهای تکیه‌گاه را پر می‌کند و معمولاً از جنس آلیاژ های سرامیکی یا مواد ترکیبی ساخته می شود؛ دندان تکیه گاه می تواند دندان طبیعی خود بیمار یا ایمپلنت کاشته شده باشد که از تاج دندان بریج حمایت می‌کند. امروزه برای جایگزین کردن دندان از دست رفته می توان از روش بریج و یا ایمپلنت دندانی استفاده کرد؛ در صورتی که دندان شما به شدت آسیب دیده باشد نیز باید آن را بکشید و با روش کاشت ایمپلنت یا بریج دندانی آن را جایگزین کنید. در گذشته زمانی که هنوز ایمپلنت دندان ابداع نشده بودند؛ بریج دندانی تنها گزینه موجود برای جایگزین کردن دندان ها بود. اما در حال حاضر با ابداع روش کاشت دندان، عملکرد و طول عمر ایمپلنت دندانی نسبت به بریج به شدت افزایش پیدا کرده است. به علت مزایایی که ایمپلنت ها نسبت به بریج دندان دارند؛ استفاده از آنها نیز به طور قابل توجهی گسترش پیدا کرده است. اما همچنان بریج دندان به عنوان یکی از روش‌های موجود برای جایگزین کردن دندان مطرح است.
بریج دندان
برای استفاده از روش بریج دندانی، پایداری و سلامت دندانهای مجاور که به جای تکیه گاه مورد استفاده قرار می گیرند؛ بسیار مهم است. مهمترین عیب روش بریج دندان این است که برای قرار دادن بریج دندان باید دندانهای مجاور را تغییر شکل داد و بخشی از مینای دندان را تراشید تا فضا برای قرار دادن تاج دندانی باز شود. چون موجب میشود بخش اعظمی از دندانهای سالم مجاور تراشیده شوند و خطر پوسیدگی و خراب شدن آنها را به شدت افزایش می دهد. در صورتی که بریج های دندانی که بر پایه ایمپلنت هستند نه تنها آسیبی به دندانهای کناری نمی رساند بلکه با کمک به رشد و تقویت استخوان فک موجب پایداری بیشتر دندانهای مجاور در جای خود می شوند. اما این سوال مهم همواره مطرح هست که:
در چه شرایطی انجام بریج دندان به کاشت ایمپلنت ارجحیت دارد؟
این سوال بسیار مهم است و زمانی مطرح میشود که بیمار می خواهد از بین روش های جایگزین کردن دندان خالی خود یکی را انتخاب کند. انتخاب روش بریج یا روش کاشت ایمپلنت به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد. در صورتیکه شرایط بیمار توسط دندانپزشک سنجیده شود و مشکلی برای کاشت ایمپلنت نداشته باشد؛ اولین توصیه دندانپزشک به بیمار کاشت دندان به روش ایمپلنت است اما در برخی شرایط که در ادامه به آنها اشاره می کنیم امکان کاشت ایمپلنت برای بیمار وجود ندارد و به همین علت دندانپزشک از روش بریج برای پر کردن جای خالی دندان استفاده می‌کند.
گاهی اوقات برخی بیماران بریج دندانی را به جای کاشت ایمپلنت انتخاب می کنند چون فرایند نصب سریع تری دارد و راحت و ایمن است. در اکثر مواقع بریج دندان را می توان در دو جلسه انجام داد در حالی که کاشت ایمپلنت سه جلسه یا حتی بیشتر زمان می برد. همچنین هزینه بریج دندان نسبت به ایمپلنت مقرون به صرفه تر است. از دیگر مزایای بریج این است که کوچک سبک و راحت هستند و هنگام گاز زدن نیروی وارد شده به دندان ها را توزیع کرده و موجب می شوند فشار زیادی به دندانهای کناری وارد نشود. زمانی که به بریج دندان خود عادت کنید استفاده از آن بسیار راحت و آسان می شود و به حفظ ظاهر شما کمک می کند. البته بهداشت دهان و دندان باید مانند دندان طبیعی برای آن رعایت گردد.
اما عیب بریج این است که ریسک تحلیل استخوان زیر تاج را بالاتر می برد و موجب ناپایداری و کوتاه شدن طول عمر آن می شود. معمولا تاج دندان بریج باید طی ۷ تا ۱۰ سال بعد جایگزین شود. همچنین استفاده از بریج موجب ضعیف شدن دندان های کناری و افزایش احتمال پوسیدگی آنها می شود.
مطالب مرتبط: قیمت ایمپلنت دندان
چه شرایطی باید هنگام انتخاب روش جایگزین کردن دندان با بریج یا ایمپلنت در نظر گرفته شود؟
هزینه
هزینه ایمپلنت های دندانی در اکثر موارد در مقایسه با بریج دندان بسیار بیشتر است البته این تفاوت قیمت زمانی که بیش از دو دندان خود را از دست داده باشید و نیاز باشد بیش از یک ایمپلنت در فک خود بکارید؛ بیشتر به چشم می آید. همچنین در شرایط خاصی مانند کم بودن ارتفاع استخوان فک یا عدم تراکم کافی نیاز به عمل تکمیلی مانند پیوند استخوان یا لیفت سینوس پیش از انجام ایمپلنت است که خود هزینه اضافه ای بر عهده بیمار می گذارد.
زمان بهبود
بریج دندانی را می توان طی دو جلسه و حداکثر طی دو هفته انجام داد؛ در صورتی که روند درمان ایمپلنت بیش از ۶ ماه زمان می‌برد چون پایه ایمپلنت پس از انجام عمل جراحی باید با استخوان فک به طور کامل جوش بخورد. البته شرایطی نیز وجود دارد که می‌توان ایمپلنت دندان را بلافاصله پس از کشیدن دندان کاشت اما در این شرایط معمولا خود بیمار ترجیح می دهد که یک دوره استراحت بین عمل جراحی لثه و کاشت ایمپلنت داشته باشد.
زیبایی
بدیهی است که ایمپلنت دندان به علت استحکام و دوام بالاتری که دارد از لحاظ زیبایی و اصلاح طرح لبخند برای بیمار نتیجه به مراتب بهتری از بریج دندانی خواهد داشت. با این وجود ظاهر بریج دندان نیز کاملا طبیعی و قابل قبول است. اکثر دندانپزشکان تاج دندان ایمپلنت را به یک بریج سرامیکی که فقط برای پر کردن فاصله بین دندان ها طراحی شده ترجیح می دهند.
حفاظت از دندانهای مجاور
اصلی ترین مزیت ایمپلنت دندان به روش بریج، حفظ سلامت دندانهای مجاور است چون برای کاشت ایمپلنت نیازی به تراشیدن مینای دندان های مجاور مانند روش بریج نیست. به علاوه تاج دندان ایمپلنت توسط پایه ایمپلنت حمایت شده و نیازی به استفاده از دندانهای مجاور به عنوان تکیه گاه ندارد.
مراقبت و نگهداری
معمولا مراقبت و نگهداری از ایمپلنت های دندان از بریج راحت تر است. چون به دندان های دیگر آسیب نمی رساند و با انجام همان مراقبت های عادی مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن سلامت آنها نیز در طولانی مدت حفظ می شود. اما چون بریج دندانی حداقل ۳ تاج دندان را که به هم متصل شده اند در برمی گیرد نخ دندان کشیدن یا مسواک زدن دندانهایی که زیر بریج دندان قرارگرفته اند مشکل است و معمولا باید از انواع مسواک های خاصی برای این کار استفاده کرد که برای بیمار چالش هایی را به وجود می آورد.
دوام و طول عمر
در صورتی که ایمپلنت دندان به درستی کاشته شود به ندرت تا پایان عمر نیاز به تعویض پیدا می کند. جنس تیتانیومی پایه ایمپلنت و همچنین جنس سرامیکی تاج دندان ایمپلنت در مقابل پوسیدگی و حتی بیماری های لثه مقاوم است. در صورتیکه بریج دندان معمولاً باید طی ۱۰ سال تعویض شود.
مطالب مرتبط: مراحل ایمپلنت دندان
چه زمانی انتخاب روش بریج از ایمپلنت دندان بهتر است؟
• در صورتی که دندانهای مجاور دندان از دست رفته دارای تاج مصنوعی باشند می توان از روش بریج استفاده کرد و یک تاج دندان متشکل از ۳ تاج متصل به هم را بدون نیاز به عمل جراحی به جای کل آنها قرار دارد.
• در شرایطی که بیماری های دهان و دندان فرد درمان نشده باشد و یا لثه و استخوان فک او به شدت تحلیل رفته باشد.
• در صورتیکه بیمار نتواند هزینه ایمپلنت دندان را بپردازد یا زمان کافی برای مراجعه مکرر طی مدت زمان طولانی حدود نه ماه را جهت کاشت ایمپلنت نداشته باشد.
• فرض کنید که دو دندان شکسته درست کنار دندان از دست رفته خود دارید در این شرایط بریج دندانی می تواند برای شما گزینه مناسبی باشد؛ چون دندانهای کناری نیز پوسیده شده و نیاز به ترمیم دارد.
• شرایط سلامت و بیماریهای عمومی بیمار نیز می تواند دلیل دیگری برای ارجحیت روش بریج به ایمپلنت دندان باشد. به عنوان مثال اگر فرد به بیماری‌هایی مانند دیابت، سرطان یا سیستم ایمنی دچار باشد نمی توان برای او کاشت ایمپلنت را انجام داد؛ در این شرایط استفاده از بریج دندان به بیمار توصیه میشود.
• شرایطی که تحت آن کاشت ایمپلنت دندان یا مراحل عمل جراحی ایمپلنت برای فرد امکان پذیر نیست به عنوان مثال فرد از انجام دادن عمل جراحی می‌ترسد یا توانایی پرداخت هزینه آن را ندارد. در این صورت دندانپزشک از روش بریج برای او استفاده می کند.
• همچنین در شرایطی که استخوان فک بیمار تحلیل رفته باشد و یا بیمار به علت پوکی استخوان، پایه ایمپلنت در استخوان فک ساپورت نشود و همچنین تمایلی به هزینه کردن برای عمل پیوند استخوان نداشته باشد یا پزشک تشخیص دهد که انجام پیوند استخوان نمی‌تواند موفقیت کاشت ایمپلنت را تضمین کند.
چه عواملی در انتخاب روش بریج یا ایمپلنت دندان برای جایگزین کردن دندان از دست رفته موثر است؟
اکثر دندانپزشکان معمولا روش کاشت ایمپلنت را به بریج ثابت ترجیح میدهند. اما شرایط بیمار برای کاشت ایمپلنت بسیار مهم است. دندانپزشک ابتدا باید شرایط مالی ،زمان آزاد و سلامت عمومی بیمار را بررسی کرده و با درنظر گرفتن مزایا و معایب هر روش نسبت به شرایط هر بیمار، توصیه نهایی خود را به عنوان بهترین انتخاب برای جایگزین کردن دندان به بیمار پیشنهاد داد. معمولا در این شرایط موارد زیر با بیمار در میان گذاشته می شود:
• ایمپلنت های دندانی از جنس تیتانیوم هستند و در استخوان فک کاشته می شوند سپس روی آنها پروتز دندانی یا تاج قرار می گیرد
• کاشت ایمپلنت نیاز به یک عمل جراحی مختصر دارد تا پایه ایمپلنت داخل استخوان فک قرار بگیرد سپس این پایه با استخوان فک به طور کامل جوش خورده و دیگر امکانات یا تکان دادن و جابجا کردن آن وجود ندارد.
• مدت زمان انتظار برای تکمیل روند درمان کاشت ایمپلنت طولانی و حداقل ۶ ماه است پس از درمان کامل اباتمنت و تاج دندانی طی یک سال گذشته روی پایه اینترنت قرار داده میشود.
• تاج آن یک پروتز دندانی ثابت است که می‌توان از آن برای جایگزین شدن با یک یا چند دندان از دست رفته به طور دائم استفاده کرد.
• بریج دندان برای نصب شدن باید از دندانهای مجاور به عنوان تکیه گاه استفاده کند به همین علت بخشی از مینای دندان پای مجاور به منظور نصب بریج دندان تراشیده میشود.
• با انجام دندان احتمال پوسیدگی دندانهای مجاور به شدت افزایش می یابد.
• مدت زمان نصب برای بریج دندانی حداکثر دو هفته است هزینه‌ای بریج دندانی در مرحله اول نسبت به اینترنت دندان بسیار کمتر است.
• از لحاظ ظاهری تاج بریج و تاج ایمپلنت تفاوت چندانی به دندان طبیعی ندارند.
پزشک در کلینیک دندانپزشکی نیز موارد زیر را برای توصیه بهترین روش جایگزین کردن دندان به بیمار ارزیابی می کند:
• پایداری طولانی مدت روش انتخاب شده با توجه به استحکام و سلامت دندانهای مجاور و استخوان فک
• نحوه مراقبت بیمار از دندان های خود و میزان رعایت حفظ بهداشت دهان و دندان
• میزان نیروی وارد شده به دندان ها هنگام جویدن گاز زدن
• وجود بیماریهای دهان و دندان مانند پوسیدگی در دندان های تکیه گاه، وجود پلاک یا تحلیل استخوان لثه و فک
مطالب مرتبط: ایمپلنت فوری
برای چه افرادی انجام ایمپلنت دندان نمی‌شود و به جای آن بریج دندانی نصب می شود؟
1.کودکان
معمولاً کودکان پیش از رسیدن به سن بلوغ کاندید مناسبی برای انجام ایمپلنت نیستند چون استخوان فک آنها رشد کامل پیدا نکرده است به همین علت معمولاً از بریج دندانی برای کودکان استفاده میشود و پس از اینکه به سن بلوغ رسیدند و استخوان فک کامل رشد کرد ایمپلنت برای آنها کاشته می شود
2. افراد سیگاری
معمولاً استفاده از ایمپلنت دندان برای آنها درصد موفقیت بالایی ندارد چون استخوان فک و لثه آنها سلامت نیست و نمی توانند حزب پایه ایمپلنت حمایت کند همچنین دندان های اطراف ایمپلنت نیز در این افراد دچار پوسیدگی هستند به همین علت در طولانی مدت دهان و دندان فرد را به خطر می‌اندازند و در نتیجه این پلنت دندانی آنها نیز با مشکل مواجه میشود
۳ افراد دیابتی
این افراد نیز به علت قند خون بالا به طور معمول دچار بیماری های لثه و یا تحلیل استخوان فک هستند این افراد بیشتر به پوکی استخوان دچار می شوند و زخمهای آنها پس از عمل جراحی به کندی بهبود می یابد به همین علت آنها توصیه میشود که به جای کاشت ایمپلنت از روش بریج دندانی استفاده کنند
۴ افرادی که بهداشت دهان و دندان خود را حفظ نمی کنند.
در صورتی که دندانپزشک تشخیص دهد بیمار به خوبی بهداشت دهان و دندان خود را حفظ نکرده و از لثه و دندان های خود مراقبت نمی کنند استفاده از کاشت ایمپلنت را به او توصیه نمی نماید چون در صورتی که از دندان های خود مراقبت نکنید کاشت ایمپلنت به سرعت با مشکل مواجه شده و عواقب جبران ناپذیری خواهد داشت.
مطالب مرتبط: روکش دندان چیست
پس شما ایمپلنت را پیشنهاد میدهید به جای بریج