ایمپلنت دندان ثابت و اوردنچر دو تکنیک جدید و پیشرفته هستند که می توانند جایگزین مناسبی برای دندان مصنوعی سنتی باشند. انتخاب یکی از این روشها برای افرادی که یک یا چند دندان خود را از دست داده اند؛ چندان آسان نیست. دندان مصنوعی سنتی را می توان تقریبا برای تمام بیمارانی که تعداد زیادی از دندان هایشان از بین رفته، به کار برد اما ایمپلنت دندان ثابت یا اوردنچر تنها در صورتی که لثه و استخوان فک فرد از استحام و سلامت کافی برخوردار باشد؛ قابل استفاده است چون در روش کاشت ایمپلنت دندانی یا اوردنچر از دو یا چند ایمپلنت دندانی به عنوان پایه برای نگهداری پروتز دندان مصنوعی استفاده می گردد.
اگر چند دندان خود را از دست داده اید نیازی نیست خجالت بکشید از دست دادن دندان حتی بین جوانان نیز بسیار طبیعی است. آمار ها نشان می دهد حدود ۷۰ درصد افراد بین ۳۵ تا ۴۴ سال حداقل یکی از دندانهای خود را از دست داده اند و یک نفر از ۴ سالمند بالای ۷۴ سال نیز تمامی دندان های خود را از دست داده و نیاز به استفاده از دندان مصنوعی یا اوردنچر دارد. برای جایگزین کردن حداکثر ۲ یا ۳ دندان نیز باید یکی از روش های دندان مصنوعی متحرک، بریج سنتی یا ایمپلنت دندان را انتخاب کرد تا جای دندان خالی پر شود در غیر اینصورت سلامت سایر دندانها، لثه و استخوان فک نیز به خطر می افتد.
طبق آمارهای موجود سالمندانی که از دندان مصنوعی سنتی استفاده می کنند به بیماریهای لثه دچار شده یا با تحلیل استخوان فک مواجه می شوند. با توجه به این آمارها به نظر می رسد استفاده از اوردنچر یا ایمپلنت دندان گزینه مناسب تری نسبت به دندان مصنوعی متحرک باشد.
بدیهی است که هر دو روش ایمپلنت دندان و دندان مصنوعی متحرک می تواند اعتماد به نفس شما را برگرداند تا هم از داشتن لبخندی زیبا لذت ببرید و هم بهداشت دهان و دندان خود را حفظ کنید. اما اگر نمی دانید بین ایمپلنت دندانی ثابت، اوردنچر و دندان مصنوعی کدام یک را انتخاب کنید باید تفاوت بین این روشها را بررسی کرده و مزایا و معایب آنها را نسبت به شرایط خود بسنجید.
چرا باید جای خالی دندانهای از دست رفته را با ایمپلنت دندان ثابت یا دندان مصنوعی متحرک پر کنم؟
جای خالی یک یا چند دندان علاوه براینکه موجب می شود اعتماد به نفس خود را از دست بدهید روی زیبایی ظاهری شما نیز تاثیر نامطلوبی دارد. اما این اصلی ترین دلیل برای پر کردن جای خالی دندانهایتان با دندان مصنوعی متحرک یا اوردنچر نیست. برای انتخاب یکی از روش های جایگزین کردن دندان های از دست رفته باید بدانید که جای خالی دندان واقعاً سلامت سایر دندانها، لثه و استخوان فک شما را به خطر میاندازد. زمانی که لثه بیرون بیفتد و دندانی روی آن قرار نداشته باشد باکتری ها به راحتی روی آن رشد کرده و عفونت لثه را به وجود می آورند. عفونت لثه بیماری های لثه را در پی خواهد داشت که این بیماری ها نیز میتوانند منجر به مشکلات قلبی یا حتی ابتلا به دیابت شود.
جای خالی دندان همچنین روی ساختار استخوان فک شما نیز تاثیر می گذارد. چون دندانهای مجاور دندان از دست رفته جا به جا میشوند تا بتوانند جای خالی را پر کنند. این جا بجایی ممکن است با کج شدن سایر دندان ها همراه شود. با حرکت سایر دندانها، استخوان فک نیز در طول زمان تغییر شکل داده و ساختار فک شما ناپایدار تر می شود. تمام این عوامل به پوسیدگی دندان ها و از دست دادن دندان های بیشتر منجر می شود.
حالا شما می دانید که چرا با از دست دادن یک یا چند دندان خود باید به نحوی جای خالی آنها را پر کنید تا از عوارض جانبی آن در امان باشید. اما نکته مهم اینجاست که بهترین روش جایگزین کردن دندان از دست رفته برای شما کدام است: ایمپلنت دندان ثابت، اوردنچر یا دندان مصنوعی سنتی؟
آیا دندان مصنوعی متحرک انتخاب مناسبی است؟
دندان های مصنوعی، متحرک هستند. این نوع دندان ها را هم می توان به صورت یک ست کامل و هم برای دو یا سه دندان سفارش داد. البته استفاده از دندان مصنوعی متحرک برای افرادی که تقریبا کل دندان هایشان را از دست دادهاند؛ متداول تر از افرادی است که تنها یک دندان خود را از دست دادند. سابقه استفاده از دندان مصنوعی متحرک بسیار طولانی است و به قرن ها پیش باز می گردد. در زمان های قدیم جایگزین کردن دندان از دست رفته با دندان حیوانات نیز متداول بود. اما با پیشرفت تکنولوژی، امروزه دندان های مصنوعی کاملا شبیه دندانهای طبیعی ساخته می شوند. دندان های مصنوعی نسبت به ایمپلنت های دندانی ارزان ترند اما در دهان شما ثابت نیستند و تا حدودی جابجا می شوند. البته نیازی نیست که در طول روز آنها را از دهانتان خارج کنید اما شب ها باید حتما در محیط مرطوب قرار بگیرند. افرادی که استخوان فک ضعیفی دارند که قادر نیست پایه های ایمپلنت را در خود نگه دارد بهترین کاندید برای استفاده از دندان های مصنوعی سنتی هستند. هرچند استفاده از دندان مصنوعی سنتی به علت مشکلاتی که حین جویدن یا صحبت کردن برای فرد ایجاد می کند؛ برای همه راحت و مناسب نیست.
توجه داشته باشید که اگر دندان های مصنوعی به درستی با چسب در محل خود مستحکم نشوند ممکن است هنگام خوردن غذا یا صحبت کردن از دهان بیرون بیفتند. همچنین در صورتی که دندان های مصنوعی سنتی به درستی در جای خود قرار نگیرند می توانند موجب عفونت لثه شوند. دندانهای مصنوعی سنتی را باید به طور منظم ترمیم کرد و اگر نشانه ای از شکستگی در خود پروتز دندان یا عفونت در لثه دیده شود؛ باید جایگزین شوند.
معایب استفاده از دندان مصنوعی سنتی چیست؟
با اینکه استفاده از دندان مصنوعی سنتی همچنان طرفداران زیادی دارد اما معایب استفاده از آن موجب شده بیماران به فکر انتخاب های دیگری باشند. از جمله این معایب می تواند به تغییر سبک زندگی افراد پس از قرار گرفتن دندان مصنوعی سنتی در دهان آنها اشاره کرد. دندان های مصنوعی را باید هر روز از دهان خارج و تمیز کرد تا از بروز مشکلات دهان و دندان برای فرد پیشگیری شود. استفاده از آن گاهی اوقات مشکلاتی را هنگام صحبت کردن و غذا خوردن برای فرد ایجاد می کند. مخصوصاً غذاهایی که سفت یا چیپسی باشند. در طول زمان استفاده از دندان مصنوعی ممکن است فرد را با تحلیل استخوان یا تحلیل لثه مواجه کنند. نحوه قرار گرفتن دندان مصنوعی متحرک در دهان مستحکم نیست و مدام هنگام جویدن یا صحبت کردن جابجا شده و فرد را آزاد می دهد. دندانهای مصنوعی سنتی را باید تقریباً هر چند ماه یکبار ترمیم و مجددا جاگذاری کرد. تحلیل استخوان ناشی از آن نیز موجب می شود چهره فرد پیر تر از آنچه هست به نظر آید.
چه روشهایی را می توان به جای دندان مصنوعی متحرک انتخاب کرد؟
با توجه به مشکلات متعدد دندان های مصنوعی سنتی، استفاده از دندان مصنوعی ثابت که روی ایمپلنت سوار می شوند و همچنین اوردنچر محبوبیت بیشتری پیدا کرده اند. جایگزین کردن دندان های از دست رفته با ایمپلنت دندان یا اوردنچر مزایای بسیار زیادی نسبت به دندانهای مصنوعی متحرک دارد. این نوع دندان های ایمپلنت شده نه تنها به رشد استخوان فک کمک کرده و توانایی خوردن و صحبت کردن را مانند دندان های طبیعی برای بیمار فراهم می کند بلکه به جوان تر ماندن چهره آنها نیز کمک میکند.
چرا معمولا دندانپزشکان استفاده از اوردنچر یا ایمپلنت دندان را به جای دندان های مصنوعی به بیمار توصیه می کنند؟
اوردنچر
اوردنچر همان دندان مصنوعی پروتزی است که به صورتی طراحی شده که توسط پایه های ایمپلنت در دهان ساپورت می شود به همین علت احساسی شبیه دندان های طبیعی به بیمار می دهد. اما استفاده از ایمپلنت های دندانی متداول تر از اوردنچر است. در فک بالا معمولا از یک قاب فلزی که توسط سه یا تعداد بیشتری ایمپلنت کاشته شده در فک ساپورت می شود برای سوار کردن اوردنچر استفاده می شود اما در فک پایین کاشت دو دو ایمپلنت بدون نیاز قاب کفایت می کند. اوردنچر شامل یک تاج دندانی پروتزی سفید و کمی بافت لثه شبیه سازی شده است که از نوعی پلاستیک که معمولاً اکریلیک صورتی است تهیه می شود. اوردنچر از لحاظ ظاهری تقریبا شبیه دندان مصنوعی سنتی است و حتی گاهی اوقات می توان دندان های مصنوعی بیمار را به اوردنچر تبدیل کرد.
ایمپلنت دندان ثابت
در ایمپلنت دندان که دندان مصنوعی ثابت را روی خود نگه می دارد نیز از همان تاج دندانی پروتزی استفاده می شود و تا حدودی بافت لثه نیز برای آن طراحی می شود. توجه داشته باشید که این روش با بریج ایمپلنت که فقط شامل تاج دندان میشود و هیچ گونه بافت لثه ای برای آن طراحی نمیشود؛ متفاوت است. برخلاف اوردنچر، ایمپلنت دندان ثابت را نمیتوان از دهان خارج کرد. بلکه تاج دندان ایمپلنت توسط دندانپزشک در دهان ثابت می شود. اتصال دائمی تاج دندان روی ایمپلنت احساس راحتی بیشتری برای بیمار فراهم می آورد. مراقبت از آن نیز دقیقا مانند دندان طبیعی با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه انجام می شود. اما دندان مصنوعی ایمپلنت شده ثابت حداقل به ۴ تا ۶ ایمپلنت برای سوار کردن دندانهای کامل یک فک نیاز دارد و برای کاشت این تعداد ایمپلنت بیمار باید استخوان فک سالم و قدرتمندی داشته باشد. به همین علت استفاده از ایمپلنت دندان ثابت برای کل دندان ها به جای دندان مصنوعی متحرک کمی چالش برانگیز است.
تفاوت ها و شباهت های ایمپلنت دندان ثابت، اوردنچر و دندان مصنوعی متحرک
اصلی ترین تفاوت اوردنچر با دندان های مصنوعی سنتی این است که اوردنچر توسط پایه های ایمپلنت دندان در دهان ثابت می ماند و جابجایی ناخواسته ای هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن ندارد. در صورتی که دندان مصنوعی سنتی فقط روی بافت لثه قرار می گیرد و ثبات زیادی ندارد. معمولاً از کلیپس ها یا اتصالات دیگر نیز برای محکم نگه داشتن اوردنچر در دهان استفاده می شود تا دندان های مصنوعی ایمپلنت شده نتوانند به راحتی جا به جا شوند. به این ترتیب تا زمانی که خود فرد یا پزشک اوردنچر را به منظور تمیز کردن یا ترمیم کردن از دهان خارج نکنند؛ پروتز دندان مصنوعی امکان جابجایی اضافی در دهان نخواهد داشت.
از اصلی ترین تفاوت های بین اوردنچر و ایمپلنت دندان ثابت می توان به تعداد ایمپلنت های مورد نیاز برای ثابت نگه داشتن تاج دندان پروتزی در دهان اشاره کرد. تعداد ایمپلنت های مورد نیاز برای اوردنچر کمتر از ایمپلنت دندان ثابت است. همچنین همانطور که اشاهر شد؛ نحوه تمیز کردن اوردنچر با ایمپلنت دندان ثابت متفاوت است به طوریکه اوردنچر را میتوان برای تمیز کردن از دهان خارج کرد اما ایمپلنت دندان ثابت با همان روش های معمولی مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در دهان تمیز میشود و نمی توان آنها را از دهان خارج کرد.
یکی دیگر از فاکتورهای تعیین کننده این است که آیا شخص در حال حاضر از دندان مصنوعی سنتی استفاده می کند یا خیر. در این شرایط ممکن است تا حدودی استخوان لثه و فک او تحلیل رفته باشد. بنابراین لبها و گونه او نیز تحت تاثیر قرار گرفته است. در این شرایط افزایش ضخامت دندان مصنوعی می تواند به شخص کمک کند که ساختار استخوان از دست رفته او جبران شود اما در صورتی که از دندان مصنوعی ثابت استفاده شود ممکن است استفاده از مواد ضخیم تر سلامت دهان و دندان را به خطر بیندازد. البته می توان زیر دندان های مصنوعی ثابت را تمیز کرد اما انجام آن کمی وقت و حوصله می خواهد و ممکن است بیمار در انجام دادن مرتب آن کوتاهی کننده و به همین علت به بیماریهای لثه دچار شود.
این موارد زمانی که میخواهید تصمیم بگیرید کدام روش برای شما مناسب تر است بسیار مهم است بنابراین بهتر است با دندانپزشک خود در کلینیک دندانپزشکی در خصوص تمام این تفاوت ها مشورت کنید تا بهترین روش را بنا به نیاز و درخواست خود انتخاب کنید.
آیا ایمپلنت دندان گرانتر از دندان مصنوعی است؟
هزینه ساخت دندان مصنوعی سنتی و قرار گرفتن آن روی لثه کمتر از ساخت پروتز دندانی، کاشت ایمپلنت ها و قرار دادن پروتز دندان روی ایمپلنت است. اما باید توجه داشته باشید که دندان های مصنوعی معمولا هر چند سال یکبار باید جایگزین شوند و نیاز به ترمیم مکرر دارند. در صورتی که تکنولوژی ایمپلنت دندان جزو پیشرفته ترین تکنولوژی های روز دنیا است و به همین علت ایمپلنت ها و پروتز دندانی ساخته شده با این تکنولوژی تقریباً یک روش دائمی است که تا پایان عمر نیازی به جایگزین شدن نخواهد داشت. به همین علت هزینه ایمپلنت دندان در طولانی مدت کمتر از دندان مصنوعی سنتی خواهد بود و مقرون به صرفه تر است.
آیا می توانم از دندان مصنوعی که دارم به جای پروتز دندانی ایمپلنت استفاده کنم؟
ایمپلنت ها میتوانند به طور دائم و تقریبا تا پایان عمر دندان پروتزی یا دندانهای مصنوعی متحرک را روی خود نگه دارند. حتی می توان در دندان های مصنوعی سنتی تغییراتی ایجاد کرد تا روی ایمپلنت هایی که در فک کاشته شده اند؛ سوار شود. بنابراین در صورتی که در حال حاضر از دندان مصنوعی استفاده می کنید با مشورت پزشک ممکن است دیگر نیازی به پرداخت هزینه اضافی برای ساخت پروتز دندان مصنوعی که باید روی ایمپلنت ها سوار شود؛ نداشته باشید.
مزایای کاشت ایمپلنت و اوردنچر نسبت به دندان مصنوعی سنتی چیست؟
• ایمپلنت دندان یا اوردنچر یک روش دائمی برای جایگزین شدن دندان های از دست رفته است.
• دوام و طول عمر ایمپلنت دندان و اوردنچر بسیار بیشتر از دندان مصنوعی سنتی است.
• پس از ایمپلنت دندان تعداد مراجعات به دندانپزشک بسیار کمتر شده و تنها محدود به سالی یک بار معاینه کلی می شود.
• کاشت ایمپلنت و اوردنچر در طولانی مدت مقرون به صرفه تر از دندان های مصنوعی است.
• مراقبت و تمیز کردن ایمپلنت دندان ثابت بسیار راحتتر از دندان مصنوعی سنتی است.
• ایمپلنت دندان ثابت و اوردنچر از تحلیل استخوان فک شما جلوگیری کرده و چهره شما را جوانتر نگه میدارد.
من ظاهر م عالیه کسی میبینه من اول سورپرایز میشه و بعداز دیدن دندونام عقبگرد میکنه. همش خراب هست میخوام بهترین دندان مصنوعی که دائمی باشِ قوی باشِ و بشه راحت گوشت خورد و آجیل مثلِ ایمپلنت یا آوردنچر . من سیگاریم و ۴۸ سالمه ... ممنون که پاسخگو هستید