مراحل انجام کامپوزیت ونیر یکی از مسائل مهم در ترمیم های زیبایی دندان ها است که باید با دقت توسط دندانپرشک زیبایی انجام شود. اگرچه ما اغلب تغییر رنگ را مهمترین چالش کامپوزیت ونیر می پنداریم اما در واقع تمام فرایندهای فینیشنگ (Finishing) یا اتمام عملیات ترمیم دندان و پولیشینگ (Polishing) هستند که امکان تغییر شکل و بافت دندان را برای ما فراهم می کنند.
در مراحل انجام کامپوزیت ونیر ما باید برای دستیابی به نتایج مطلوب زیبایی شناختی و همچنین ظاهری طبیعی باید چندین مرحله را پشت سر بگذاریم. این مراحل عبارتند از برنامه ریزی، آماده سازی دندان، چسب زدن، لایه بندی و در نهایت فینیشینگ و پولیشینگ.
دندان های طبیعی دارای جزئیات ریزی است که همگی باید در کامپوزیت ونیر مورد بررسی قرار گیرند. این جزئیات عبارتند از طول، عرض، نسبت عرض به طول، کانتور (contour)، ناحیه فلت یا مسطح، بافت، شیارهای عمودی ، ضخامت لبه ها، خطوط شکستگی یا ترک، بیماری های لفه، سطح تماس و ... .
جزئیات شکل و بافت دندان در مراحل انجام کامپوزیت ونیر
یک مسئله مهم و ضروری برای ادغام ترمیم زیبایی و لبخند با دندان های طبیعی فرد جزئیات مرتبط با شکل و باف دندان می باشد. در ابتدا لازم است که نوع سطح دندان های طبیعی بیمار تشخیص داده شود اینکه آیا بافت ناحیه مورد نظر صاف است یا خیر. در واقع عمل مشاهده و بررسی دندان های طبیعی یکی از فرآیندهای مهم برای دندانپزشک است تا متوجه شود چه چیزی باید در کامپوزیت ونیر اصلاح نماید.
دندانپزشک با مشاهده دندان های قدامی بیمار از زوایای مختلف اطلاعات ارزشمندی را در مورد بافت و شکل به دست خواهد آورد. زمانی که مشاهده مستقیم دندان ها به اندازه کافی امکان پذیر نباشد. دندانپزشک از روش های کمکی در این زمینه برای شناسایی بافت بهره می گیرد مانند پودر نقره یا کاغذ آرتیکلاتور (articulating paper). بدین ترتیب دندانپزشک قادر خواهد بود تا تفاوت میان مناطقی که دارای نور و یا سایه هستند را با جزئیات مشاهده نموده و تشخیص دهد. اگر سطح بافت صاف تر باشد پس فرآیند بالینی بازتولید به مراتب ساده تر خواهد بود و نیازی به بررسی دقیق تر نخواهد بود.
پس از این مرحله دندانپزشک وارد مرحله پولیشینگ خواهد شد و خود این پروسه به چهار مرحله از شکل دندان تقسیم خواهد شد: جزئیات مربوط به شکل، جزئیات بافت ماکرو (macro texture)، جزئیات مرتبط با بافت میکرو (micro texture) و روشنایی آن.
مطالب مرتبط: فرق کامپوزیت و لمینت
مراحل و تکنیک های آماده کردن کامپوزیت ونیر دندان
- آماده سازی دندان ها به روشی محافظه کارانه
- انتخاب مواد کامپوزیت متناسب با دندان ها
- انتخاب قالب که با دندان های ترمیم شده سازگار باشد. در واقع آن باید طوری باشد که قسمت عمده سطوح دندان ها را پوشش دهد.
- استفاده از جدا کننده یا سپراتورهای پیش از برش (pre-cut separators) درهر طرف از دندان
- اِعمال رزین باندینگ و درمان مرتبط با آن
- استفاده از میدلاین (midline) در قالب برای تراز کردن آن
- استفاده از یک ابزار برای از بین بردن کامپوزیت های اضافی از لبه های قالب
- خارج کردن قالب با احتیاط و به آرامی
- استفاده از یک ابزار پولیشینگ ریز پس از برداشتن سپراتورها برای صاف کردن ترکیبات اضافه
- تمیز کردن قالب با دستمال الکلی و خشک کردن آن.
مرحله فینیشینگ و پولیشینگ در کامپوزیت ونیر دندان
اولین مرحله از فینیشینگ و پولیشینگ شامل بررسی و یا اصلاح شکل دندان ها می باشد. شکل نقش مهمی را در نسبت متقارن و یکپارچه سازی ترمیم با دندان های مختلف ایفا می نمایند:
• بررسی زوایای دندان ها:
دندانپزشک برای بررسی شکل به مشاهده زوایای مختلف می پردازد مانند مناطقی که دارای نور و سایه هستند.
• بررسی فواصل دندانی:
دندانپزشک با بررسی فاصله میان زوایا می تواند نواحی عریض تر یا باریک تر و دندان های کوتاه تر و بلندتر را بسنجد و نسبت واقعی دندان ها را حفظ نماید. دندانپزشک این کار را با ایلوژن (Illusion) انجام می دهد و برای مفال اگر با کاربرد ایلوژن تشخیص دهد که دندانی باریک تر است باید با استفاده از روش خطوط زوایه ناحیه مسطح را کاهش دهد. در مقابل اگر ایلوژن نشان داد که دندانی عریض تر است پس دندانپزشک باید با فاصله گرفتن از خطوط زاویه ای ناحیه مسطح را افرایش دهد
• کانتور incisal embrasures:
در این مرحله کانتور incisal embrasures (بخشی از فضای ما بین دو دندان که به لبه انسیزال راه دارد) باید صورت گیرد. این کانتور ممکن است راست یا منحنی باشد. به طور معمول زوایه دیستال (Distal) گردتر از زاویه سطح مزیال (mesial angle) است. در طراحی لبخند خانم ها معمولا incisal embrasures گردتر است. خط فضای موجود بین دو دندان یا embrasures معمولا با دیسک های ساینده صورت می گیرد.
• فینیشینگ:
در فرآیند فینیشینگ یا اتمام عملیات ترمیم معمولا از دو Grain متوسط استفاده می شود. دلیل کاربرد آن این است که اگر دندانپزشک از ابزار ساینده بیشتری استفاده نماید می تواند کامپوزیت ونیر را از بین ببرد اما اگر این سایش کمتر باشد می تواند تنها به روشنایی رزین بیفزاید. برای اتمام جزئیات مرتبط با شکل لازم است که کانتور سطح خارجی دندان های قدامی در ترمیم اصلاح شود. این فرآیند معمولا با دریل های الماس با سر ریز یا متوسط و البته بسته به مقدار رزینی که باید اصلاح شود انجام می شود.
مطالب مرتبط: اسنپ اسمایل
مراحل انجام کامپوزیت ونیرهای مستقیم و غیر مستقیم
کامپوزیت ونیر مستقیم:
کامپوزیت ونیر مستقیم از مواد کامپوزیت رزین ساخته شده و به طور مستقیم روی دندان های شما نصب می شوند. زمان زیادی برای آماده سازی این نوع کامپوزیت صرف نشده و کار نیز با حداقل روند تهاجمی در نظر گرفته می شود.
کامپوزیت ونیر غیر مستقیم:
مهمترین تفاوت میان کامپوزیت ونیرهای مستقیم و غیر مستقیم نحوه نصب آنها می باشد و نه ماده ای که برای ساخت آنها به کار می رود. در واقع دندان های شما برای کامپوزیت ونیر مستقیم نیاز به آمادگی زیادی ندارند اما کامپوزیت ونیرهای غیر مستقیم به طور غیرمستقیم و در خارج از دهان در مطب دندانپزشکی یا لابراتور آماده می شوند.
تا زمانی که ونیرهای غیر مستقیم آماده شونند شما ونیرهای موقتی را دریافت خواهید نمود. سپس در جلسه بعدی، دندانپزشک کامپوزیت ونیر را با یک لایه چسب روی دندان های شما نصب خواهد نمود. کامپوزیت ونیرهای غیر مستقیم در برابر ساییدگی ها و شکستگی ها مقاومت و ماندگاری بالاتری دارند. اما در هر صورت هزینه کامپوزیت ونیر غیر مستقیم بالاتر از کامپوزیت ونیر مستقیم می باشد.
تغییر رنگ در مراحل انجام کامپوزیت ونیر دندان
آگاهی در مورد خصوصیات رنگ دندان از جمله انتقال نور یکی از موارد مهم برای دستیابی به نتایج طبیعی در کامپوزیت ونیر می باشد. از آنجایی که نور می تواند توسط ساختار دندانی معکوس و یا جذب شود و همچنین انتقال داده شود پس استفاده از فاکتورهای Translucency و Opacity برای بازتولید درجه های مختلفی از انتقال نور که در دندان های طبیعی رخ می دهد بسیار مهم است.
در واقع Translucency در کیفیت ترمیم زیبایی بسیار تأثیرگذار است و نشان می دهد که نور قبل از اتعکاس به سمت خارج تا چه عمقی به داخل دندان یا ترمیم نفوذ می کند. به طور طبیعی نور قبل از اینکه به سمت خارج منعکس شود از طریق مینا به عاج نفوذ می نماید. در حقیقت این حالت در شکل واقع گرایانه و زیبایی دندان های ترمیم نشده نقش مهمی را ایفا می نماید.
دندانپزشک باید رنگ کامپوزیت را مطابق با دندان های طبیعی شما انتخاب نماید. زیرا در صورت تفاوت زیاد رنگ میان دندان های طبیعی شما با مواد کامپوزیتی، دندان های شما حالتی غیر طبیعی به خود می گیرند. به این دلیل که مواد کامپوزیتی دارای انواع مختلفی هستند پس میزان تغییر رنگ در آنها نیز متنوع است. کامپوزیت هایی هستند که آب زیادی را به خود جذب کرده و در نتیجه با خوردن غذاهای رنگی سریع دچار تغییر رنگ می شوند. از این رو برای انجام کامپوزیت ونیر دندان به دندانپزشکی با تجربه و با مهارت رجوع کنید تا با توجه به سایه و رنگ طبیعی دندانهای شما و بهره گیری از بهترین مواد با کیفیت رنگ مناسبی را انتخاب نماید.
اگر قبلا دندان های خود را کامپوزیت ونیر کرده اید و رنگ آنها تغییر کرده است می توانید با روش های زیر اقدام به سفید کردن آنها بنمایید:
• پس از خوردن چای، قهوه و یا وعده های غذایی مسواک بزنید. مسواک زدن اتصال مواد اسیدی و قندی به دندان ها را کاهش داده و به این ترتیب مانع از تغییر رنگ بیشتر می شود.
• دندان های اطراف کامپوزیت را سفید کنید. گاهی اوقات رنگ کامپوزیت ونیر دندان با دندان های طبیعی شما سازگاری ندارد و می توانید برای تطابق بیشتر دندان های مجاور کامپوزیت را سفید کنید.
• کامپوزیت های قدیمی را کنار گذاشته و از نوع جدید آن استفاده نمایید. زمانی که تغییر رنگ کامپوزیت ونیر بیش از حد باشد و نتوان با روش های سفید کردن، رنگ آن را تغییر داد دندانپزشک به شما پیشنهاد خواهد کرد که کامپوزیت جدید را جایگزین کامپوزیت ونیرهای قدیمی کنید.
طول عمر کامپوزیت پس از نصب آن به چه عواملی بستگی دارد؟
عوامل متعددی نظیر مهارت و تخصص دندانپزشک و نحوه مراقبت از کامپوزیت ونیر می توانند در طول عمر و ماندگاری کامپوزیت ها موفر باشند. موارد دیگری نیز وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد:
نوع مواد غذایی:
طول عمرکامپوزیت ونیر با غذاها و نوشیدنی های شیرین و اسید دار کم خواهد شد.
بهداشت دهان و دندان:
در صورت رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان پوسیدگی هایی در اطراف دندان ها ایجاد خواهد شد و از طول عمر کامپوزیت ونیر خواهند کاست.
محل و اندازه ترمیم:
اگر محل نصب کامپوزیت دندان در دندانهای خلفی باشد پس فشار ناشی از گاز زدن می تواند در طول عمر کامپوزیت دندان موفر باشد. همچنین ترمیم هایی که کوچک تر هستند کمتر در معرض آسیب قرار می گیرند و در نتیجه طول عمر آنها بیشتر است.
دندان قروچه:
دندان قروچه می توانند باعف ساییدگی دندان ها به یکدیگر شود و در نتیجه وارد آمدن فشار زیاد از طول عمر کامپوزیت دندان کاسته شود.
مراقبت های پس از انجام کامپوزیت ونیر دندان
به منظور ماندگاری و دوام بالای کامپوزیت دندان باید موارد بهداشتی و اصول تغذیه ای را رعایت کنیم:
به حداقل رساندن مصرف غذاها و نوشیدنی های رنگی
مسواک زدن و استفاده از دهانشویه ضد پلاک میکروبی و به حداقل رساندن چسبیدن پلاک به سطوح دندان ها
استفاده از نخ دندان به منظور تمیز کردن لابلای دندان ها و جلوگیری از پوسیدگی
مراجعه به دندانپزشک و بررسی کامپوزیت ونیرها در فواصل معین
استفاده از نایت گارد (Night Guard) در صورت دندان قروچه در خواب
خودداری از جویدن یا گاز زدن یخ یا غذاهای سفت مفل شکستن آجیل
خودداری از استعمال دخانیات تا حد امکان
جمع بندی
مراحل انجام کامپوزیت دندان نسبت به لمینت سرامیکی بسیار ساده تر است و کل فرایند کاشت کامپوزیت ونیر روی دندان ها طی یک جلسه انجام می گیرد. تبحر و مهارت دندانپزشک حین انجام مراحل کاشت کامپوزیت ونیر روی زیبایی نهایی، طول عمر و نتیجه اصلاح طرح لبخند بیمار تاثیر گذار است. به همین علت بهتر است کلینیک تخصصی درمانی – زیبایی مطمئنی را انتخاب کنید که با توجه به هزینه ای که برای کامپوزیت دندان می پردازید؛ از نتیجه کار راضی باشید. مشاوره تخصصی قبل از کاشت ونیر کامپوزیت در کلینیک دکتر شهاب محمدی کاملا رایگان انجام می گیرد. اگر نیاز به اطلاعات بیشتری در خصوص ونیر دندان دارید؛ با ما تماس بگیرید.
مطالب مرتبط: کاشت دندان طبیعی
