تاریخچه لمینت دندان با توجه به اینکه دندانپزشکی رشته ای است که از قدیم الایام در میان اطبا و افراد عادی رواج داشته و پزشکان در هر سرزمینی با توجه به امکاناتی که در اختیار داشته اند؛ سعی می کرده اند مشکلات دندان را درمان کنند؛ قدمتی طولانی دارد. قبلا علم دندانپزشکی تنها به تسکین درد و همچنین کشیدن دندان های خراب محدود می شد اما با گذشت زمان و پیشرفت علم بشر، شاخه دندانپزشکی به تحولات عظیمی دست یافت. یکی از این تحولات، اصلاح طرح لبخند و زیباسازی دندان ها بود که هنوز هم شاهد تکامل این شاخه هستیم. لمینت ونیرها یکی از روش های رایج برای اصلاح طرح لبخند هستند و در ادامه با تاریخچه لمینت دندان آشنا خواهیم شد.
تاریخچه ونیرهای پرسلین
ونیر پرسلن از اواخر دهه 1920 میلادی وجود داشته است. به عبارتی پیدایش این درمان زیبایی در هالیوود شروع شد. ونیرهای سرامیکی به صورت لایه ای نازک توسط چارلز پینکوس (Charles Pincus) در سال 1928روی دندان های یکی از بازیگران سینمایی قرار داده شد تا ظاهر او زیباتر شود. چارلز پینکوس در صنعت فیلم سازی ایالات متحده کار می کرد. وی برای بهبود زیبایی لبخند ستارگان مشهوری تلاش بسیاری می نمود. او با کمک چسب ونیرهای سرامیکی نازک را روی دندان ها می چسباند اما از آن جایی که جنس آن مقاوم نبود این روش فقط چند ساعت دوام داشت. سرعت تکامل این روش درمانی آنچنان که انتظار می رفت گسترش پیدا نکرد. دلیل آن بیشتر به دلیل باور به ترسی بود که در مورد استحکام ونیرهای چینی بسیار نازک در برابر نیروهای جادوگری وجود داشت.
بین دهه های 1920 و 1950، افراد عادی برای دندان های آسیب دیده و اصلاح طرح لبخند خود شروع به استفاده از ونیرها نمودند. تا دهه 1950، ونیر به دندان متصل می شد اما این اتصال با مشکلاتی همراه بود. ونیر ها از جنس پرسلن یا کامپوزیت ساخته می شدند و بعدا دکتر مایکل بونوکور (Michael Bonocore) با اسید ضعیفی که روی دندان ها به کار می برد باعث می شد که سطح ایجاد شده بهتر بتواند با ماده بچسبد و ونیرها دائمی تر و زیباتر شوند.
اما زمانی که تقاضای زیبایی شناختی افزایش یافت و امکان اتصال سرامیک چند لایه به ساختار دندان خصوصا مینای دندان فراهم آمد، مفهوم جدیدی در دنیای دندانپزشکی زیبایی معرفی شد که آن عبارت بود از دندانپزشکی ترمیمی با حداقل تراش و حداقل آسیب را به ساختارهای دندانی وارد می آورد.
مطالب مرتبط: فرق کامپوزیت و لمینت
ونیر چیست؟
جهت آشنایی بیشتر با تاریخچه لمینت درابتدا به معرفی ونیر می پردازیم:
ونیر لایه‌ای است که از مواد همرنگ دندان افراد ساخته می‌شود و سطح جلوی دندان‌هایی از یکدیگر فاصله دارند، یا دارای لکه و رنگ نامطلوبی هستند کار می‌رود. ونیرها معمولاً در آزمایشگاه و توسط دندان‌ساز و از روی مدلی که توسط دندانپزشک ارائه می دهد ساخته می‌شوند. برای اینکه ونیر به خوبی روی دندان قرار بگیرد مقدار کمی از مینای دندان برداشته شود، به همین علت استفاده از ونیر برگشت‌پذیر نیست.
البته با پیشرفت تکنولوژی لمینت سرامیکی، انواع ونیرهای دندانی فوق نازک معروف به لومینیرز تولید شدند که به علت ضخامت کمی که دارند؛ بدون تراش دندان برای اصلاح طرح لبخند به کار می روند. این لمینت های بدون تراش (no-prep) استحکام و مقاومت بالایی دارند اما برای پوشاندن تغییر رنگ دندان های مناسب نیستند.
کاربرد ونیر
• اصلاح طرح لبخند
• بلند کردن دندان‌های کوتاه
• رفع بد رنگی و بد شکلی دندان‌ها بدون ارتودنسی در فک بالا و پایین
• از بین بردن فاصله میان دندان ها
• زیبایی و شفافیت دندان‌ها
مطالب مرتبط: اسنپ اسمایل
تاریخچه اصلاح طرح لبخند و استفاده از ونیر دندان
- دوره باستان
اولین درمان های پوسیدگی در متنی مربوط به پنج هزار سال پیش میان سومریان مشاهده شده است که اظهار داشته اند کرم ها مهمترین عامل در پوسیدگی دندان بوده اند. اقوام مایاها برای زیباتر نمودن دندان های خود از اینله استفاده می نموده اند. اینله ها سنگ های تزئینی زیبایی بودند که آنها را تراش می دادند و روی دندان های خود قرار می دادند. این سنگ های تزئینی عمدتا از جنس اسپکتروگرافی (Spectrography) و کلسیم بوده است. اقوام سیک و میسواک نیز برای سلامت و زیبایی دندان های خود از مسواک استفاده می نمودند. نام مسواک نیز از همین اقوام میسواک گرفته شده است. آنها مسواک را از درخت سالوادورا پرسیکا (Salvadora persica) تهیه می نمودند. هر روز آن را در آب شستشو می دادند تا الیاف آن از یکدیگر جدا شود. چوب این درخت حاوی اسید تانیک (Tannic acid) و بی کربنات سدیم (Sodium bicarbonate) بوده و در بهبودی و درمان بیماری های لثه نیر نقش مهمی داشته است.
- قرون جدید
هیچگونه تحول جدیدی در دندانپزشکی زیبایی ترمیمی در دوره قرون وسطی صورت نگرفت. قلم جرم گیری دندان در سال 1559 به وجود آمد که با آن دندان ها را تمیز و جرم گیری می نمودند. در سده هجدهم میلادی، شاخه های جدیدی وارد دندانپزشکی شد: کشیدن دندان ها، تمیز نمودن آنها با کاغذ تراش یا Seraper و رفع پوسیدگی های دندان. این امور با استفاده از تجهیزات اولیه صورت می گرفت و کمک کرد که تحول جدیدی برای تاریخچه لمینت و اصلاح طرح لبخند باشند. ماریسون (Morrison) در سال 1868 صندلی دندانپزشکی را اختراع نمود که تحول جدیدی در عرضه دندانپزشکی به شمار می رفت. بعد از آن در سال 1844 ماده بی حسی توسط دندانپزشکی به نام هارتفورد (Hartford) کشف شد که کمک زیادی به دندانپزشکی زبیابی نمود.
- دوره معاصر
پیشرفت اصلاح طرح لبخند در قرن معاصر سرعت زیادی گرفت به طوری که می توان اذعان داشت در یک قرن اخیر گسترش این شاخه چندین برابر هزاران سال گذشته بوده است. تحولات چشمگیری در عرصه دندانپزشکی زیبایی ترمیم در این قرن رخ داد که عبارتند از:
سال 1928، ونیر دندان
سال 1930، ارتدونسی
سال 1946، جراحی دندان
سال 1948، ورود پاتولوژی دهان و دندان و اختراع پروتزهای ثابت دندانی.
سال 1949، شکل گیری شاخه دندانپزشکی کودکان
سال 1951، پایه گذاری دندانپزشکی اجتماعی
سال 1962، پیدایش اندودانتیکس یا ریشه درمانی (Endodontics) که مغز دندان و بافت های پیرامون ریشه دندان سر و کار دارد. اگر برای پالپ مشکلی پیش آید باید با عمل اندودانتیکس معالجه شود. به عبارتی این شاخه در مورد ریخت شناسی صحبت می کند.
تکامل لمینت های سرامیکی
پیشرفت مداوم سرامیک های دندانپزشکی گزینه های زیادی را برای ایجاد ونیرهای پرسلن کاربردی به پزشکان ارائه می دهد. تکامل مواد، سرامیک ها و چسب ها سبب شد که عزت نفس افراد با داشتن لبخندی زیبا افزایش یابد. از این رو پزشکان باید با بروز رسانی اطلاعات خویش و آگاهی از جدیدترین مواد سرامیکی بهترین تکنیک ها را برای موفقیت این درمان تضمین نمایند.
جنس سرامیک های دندانی که امروز مورد استفاده قرار می گیرند بسیار متفاوت از سرامیک هایی است که نزدیک به دویست سال پیش استفاده می شدند. اولین نمونه های ثبت شده از ابتدایی ترین سرامیک ها به سال 1774 بر می گردد. یک داروساز فرانسوی به نام الکسیس دوشاتئو (Alexis Duchateau) و یک دندانپزشکی پاریسی برای اولین بار یک دندان مصنوعی سرامیکی را ساختند. روکش های ساخت پروتزهای دندانی در اواسط نیمه دوم قرن بیستم، با ذوب ترکیبات سرامیک و فلزات بود که به عنوان ماده اصلی دندان محسوب می شدند. این سیستم سرامیک – فلز دارای هر دو ترکیب زیبایی شناختی سرامیک و خواص مکانیکی فلز بودند. اما برخی از این فلزات که به عنوان مواد تقویت کننده نیز به کار می رفتند سبب شدند که برخی بیمارات دچاز مشکل شوند مانند آلرژی یا تغییر رنگ لثه. این مسائل سبب شد که دندانپزشکان در پی درخواست زیبایی بیماران، تحقیقات خود را گسترش دهند و در پی توسعه سیستم های سرامیکی بدون فلز باشند. در طول چهل سال گذشته، تحقیقات بر پایه بهسازی سیستم های بدون فلز و توسعه مواد با کیفیت تر در حیطه زیبا شناختی و عملکرد بالینی انجام شدند تا گزینه های مختلف و بهتری در اختیار بیماران قرار گیرد.
لمینت ونیرها در ابتدا و به طور فزاینده ای برای درمان انواع تغییر رنگ دندان استفاده می شدند. در واقع این روش جایگزین روش های درمانی محافظه کارانه تری مانند بلیچینگ (Bleaching) و میکروابریژن (Microdermabrasion) که برای کاهش یا حذف تغییر رنگ های سطحی به کار برده می شدند شد. در هر صورت این تکامل هنوز هم نقش روکش ها را کم رنگ ننموده است چرا که مواد و تکنیک ها همچنان در حال توسعه هستند.
کالامیا (Calamia) در سال 1984 در ابتدا درمان پرسلن را با هیدروفلوئوریک اسید (hydrofluoric acid) و سیلان (silane) جهت یک رابط چسبنده توصیف نمود که به عنوان پایه ای برای لمینت ونیرهای پرسلن به کار می روند. این مواد همرنگ مواد می توانند نتیجه زیبایی شناختی ترمیم های قدامی را بهبود بخشند. پیشرفت در سیستم های چسب و توسعه تکنولوژی پرسلین نسل جدید از تقاضای روزافزون برای زیبایی دندان ها با لمینت ونیرهای پرسلن حمایت نموده اند.
ونیرهای سرامیکی گزینه نهایی برای یک روش زیبایی شناختی محافظه کارانه به شمار می روند زیرا آنان تقریبا تمام تمامی مینای دندان را قبل از قرار دادن ونیر دست نخورده باقی می گذارند. از معرفی این روش بیش از دو دهه می گذرد و اثبات شده است که لمینیت ونیر یک درمان ماندگار و مقاوم در دندانپزشکی زیبایی است. موفقیت بالینی این تکنیک را می تواند به توجه بالای آن به جزئیات و در مجموعه ای از رویکردها، از جمله برنامه ریزی موردی، آماده سازی محافظه کارانه دندان، انتخاب مناسب پرسلن ها برای استفاده، انتخاب صحیح مواد و روش های سمنت کاری و برنامه ریزی درست برای نگهداری طولانی مدت این ترمیم در نظر گرفت.
لمینت ونیرهای امروزی
با پیشرفت و تکامل لمینت ونیرها تفاوت قابل توجهی را می توانید میان ونیرهای قدیمی و ونیرهای بدون آماده سازی (no-preparation veneers) مشاهده نمایید. با ونیرهای قدیمی، دندانپزشک شما مقداری از مینای دندان را بر می دارد تا بتوانید روکش را دریافت نمایید. پروسه این درمان تقریبا بین دو تا چهار هفته طول می کشد. اگر در طول این مدت نگران لبخند خود هستید می توانید از ونیرهای موقتی استفاده کنید.
اما با ونیرهای بدون آماده سازی دیگر نیازی به تراشیدن دندان های طبیعی شما نیست و وینرها مستتقیما روی دندان شما جای می گیرند. قبل از اینکه این ونیرها به طور دائمی روی دندان های شما قرار گیرند، دندانپزشک بررسی نهایی از دهان و دندان های شما را انجام می دهد. در این مرحله هماهنگی رنگ نیز صورت می گیرد. اگر ونیر به طور کامل در دهان فیکس نشود دندانپزشک می تواند آن را کمی بتراشد. پس از اینکه تمیز شد و صیقل داده شد، آنگاه ونیر را به دندان شما متصل می کند. حتی وقتی که ونیر قرار داده شد دندانپزشک می تواند تنظیمات مناسب را انجام دهد. ماندگاری ونیرهای امروزی بین ده تا سی سال است، در واقع یک تحول عظیم نسبت به سبک های قدیمی آن.
لمینیت ونیرها بر اساس استحکام، طول عمر، ماهیت محافظه کارانه، زیست سازگاری و زیبایی شناختی یکی از مناسب ترین روش های درمانی از زمان معرفی در سال 1983 بوده اند. ونیرها با مواد سرامیکی عملکرد بالینی عالی را از خود نشان داده اند و از زمانی که مواد و تکنیک های مورد استفاده در آنها پیشرفت کرده اند به یکی از روش های مناسب با حداقل تهاجم تبدیل شده اند. از این رو هم مواد و هم تکنیک های ارائه شده این فرصت را به دندانپزشکان می دهند تا طرح لبخند بیمار را با حداقل تهاجم و یا بهتر بگوییم با یک روش تقریبا غیر تهاجمی اصلاح کنند.
جمع بندی
تاریخچه لمینت دندان به سال 1928 برمی گردد که دکتر چارلز پینکوس (Charles Pincus) ونیرهای سرامیکی را به صورت لایه ای نازک روی دندان های یکی از بازیگران سینمایی قرار داده شد تا ظاهر او زیباتر شود.
پس از آن تحولات بسیار زیادی در دندانپزشکی زیبایی و روشهای اصلاح طرح لبخند به وجود دارد. در سالهای اخیر معرفی لمینت های فوق نازک بدون تراش و کامپوزیت دندان تحول جدیدی در عرصه دندانپزشکی زیبایی بوجود آورده است.
مطالب مرتبط: کاشت دندان طبیعی
سلام. بازه هزینه اینله و آنله حدودا چقدره ممنون