ایمپلنت دندان از سه جزء اصلی شامل فیکسچر، اباتمنت و تاج دندان مصنوعی تشکیل شده است. فیکسچر همان پایه ایمپلنت است که داخل استخوان فک قرار می گیرد. اباتمنت نیز مانند یک پیچ عمل میکند و تاج دندان مصنوعی را به ایمپلنت دندانی متصل میکند. تاج دندان همرنگ با سایر دندانهای طبیعی در لابراتوار معمولاً از جنس سرامیک ساخته شده و در مرحله نهایی پس از جوش خوردن پایه ایمپلنت با استخوان فک روی آن سوار می شود.
نتایج مطالعات و آمار ها نشان می دهد که تنها در ۲ درصد از بیماران ایمپلنت دندانی شکست می خورد. فاکتورهای زیادی در فرایند ایمپلنت دندانی و موفقیت یا شکست آن موثر هستند. در صورتی که دستورالعمل پزشک بعد از کاشت دندان را به درستی رعایت کنید؛ شانس ایمپلنت ناموفق را تا حد زیادی کاهش خواهید داد. وجود بیماری های لثه از شایع ترین دلایل شکست ایمپلنت دندان در اثر گسترش عفونت باکتریایی اطراف ایمپلنت یا آبسه لثه بعد از ایمپلنت است. در صورتی که تحت شیمی‌درمانی باشید نیز احتمال شکست ایمپلنت دندان وجود . افراد سیگاری نیز به علت کاهش روند ترمیم و بهبودی در بدنشان معمولاً با ایمپلنت ناموفق روبه‌رو می‌شوند. برای جلوگیری از گسترش عفونت بهتر است بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید و حداقل هر ۶ ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
بهبودی کامل ایمپلنت دندان حدود ۳ تا ۶ ماه زمان می برد در این مدت وجود درد یا تورم به علت عمل جراحی طبیعی به نظر می رسد اما برای جلوگیری از شکست ایمپلنت دندان بهتر است بدانید علائم پس زدن ایمپلنت چیست و چرا ایمپلنت دندان شکست میخورد؟
چرا ایمپلنت دندان شکست می خورد؟
پس زدن ایمپلنت در کوتاه مدت می‌تواند از دلایل ایمپلنت ناموفق باشد که پیش از بهبودی کامل اتفاق می‌افتد و معمولاً به سبب پس زدن ایمپلنت به عنوان یک جسم خارجی توسط بدن منجر به بروز علائم آلرژیک می شود. پس زدن ایمپلنت در طولانی مدت نیز ممکن است بعد از تکمیل فرایند اسئواینتگریشن به علت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان یا وارد آمدن فشار بسیار زیاد به پایه ایمپلنت ایجاد شود. سیگار کشیدن نیز از ریسک فاکتورهای مهم ایمپلنت ناموفق است.
مشاهده علائم پس زدن ایمپلنت ممکن است دلایل ساده یا پیچیده ای داشته باشد که فقط توسط دندانپزشک قابل تشخیص است. اگر علائم شکست ایمپلنت به علت شل شدن پیچ ایمپلنت باشد؛ فقط تعویض پیچ ایمپلنت و یا محکم کردن آن به سادگی تمام مشکلات بیمار را برطرف خواهد کرد. اما در موارد پیچیده تر، در صورتی که علت پس زدن ایمپلنت، کم بودن تراکم استخوان فک باشد؛ جراح توصیه می کند که عمل جراحی پیوند استخوان بدون برداشتن پایه ایمپلنت انجام گیرد. گاهی اوقات تحلیل لثه علت شل شدن پایه ایمپلنت بوده است. در این موارد نیز مشکل بیمار با پیوند بافت لثه حل خواهد شد و ایمپلنت دندان شکست نمی خورد.
مطالب مرتبط: مراحل ایمپلنت دندان
1. ابسه لثه بعد ایمپلنت
احساس درد در ناحیه ایمپلنت و پوست صورت و چانه و بروز تورم می تواند از علائم آبسه لثه بعد ایمپلنت باشد. معمولا دندان پزشک با عکس اشعه ایکس، علت آبسه لثه بعد از ایمپلنت را تشخیص خواهد داد. در صورتی که در عکس، تحلیل لثه مشاهده شود احتمال گسترش عفونت تا استخوان فک نیز وجود خواهد داشت و در این شرایط ایمپلنت شکست میخورد. بنابراین در صورتی که علائم مذکور را مشاهده کردید باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید چون در مراحل اولیه، جراح می‌تواند با پیوند زدن لثه بعد از برطرف شدن آبسه لثه، مشکل را حل کند تا نیازی به خارج کردن پایه ایمپلنت از دهان نباشد.
2. شکستن تاج ایمپلنت
در صورتی که تاج دندان مصنوعی شل شود ممکن است علت آن ترک خوردن یا شکستن بخشی از تاج دندان یا اباتمنت باشد. در اینصورت پایه ایمپلنت با شکست مواجه نشده است و فقط تعویض اباتمنت و تاج دندان برای برطرف کردن علائم پس زدن ایمپلنت کفایت میکند.
3. پس زدن پایه ایمپلنت
پس زدن پایه ایمپلنت یکی از مشکلات و چالش های عمل جراحی ایمپلنت دندان است که ممکن است در مدت کوتاهی بعد از کاشت دندان و یا سالها بعد اتفاق بیفتد. پس زدن ایمپلنت در کوتاه مدت معمولا طی ۳ تا ۴ ماه اول مشاهده می شود باید به خاطر داشته باشید احساس کمی درد و ناراحتی بعد از عمل جراحی که با داروهای مسکن رفع می شود طبیعی است اما اگر درد بیش از حدی داشته باشید که طی ۵ تا ۷ روز بعد از کاشت ایمپلنت حتی با مسکن نیز بهبود نمی یابد می‌تواند از علائم پس زدن پایه ایمپلنت باشد.
4. جابجایی‌های میکرو در پایه ایمپلنت
جابجایی های میکرو در پایه ایمپلنت زمانی ایجاد می شود که پایه ایمپلنت درجای خود به درستی پایدار نباشد. این جا به جایی میکرو یکی از دلایل اصلی شکست ایمپلنت دندان است که معمولاً بعد از ایمپلنت فوری مشاهده می شود. معمولاً جراح تا زمانی که پایه ایمپلنت به استخوان فک جوش نخورده باشد؛ تاج دندان را روی آن سوار نمی‌کند اما اگر در روش ایمپلنت فوری، بارگذاری تاج دندان موقت بلافاصله بعد از کاشت ایمپلنت انجام گیرد؛ احتمال جابجایی میکرو در پایه ایمپلنت و در نتیجه شکست ایمپلنت دندان وجود خواهد داشت. در این شرایط فشار زیادی به پایه ایمپلنت وارد شده و منجر به جابجایی و عدم جوش خوردن آن با استخوان فک می شود.
5. تراکم ناکافی استخوان فک
از دیگر دلایل شکست ایمپلنت دندان تراکم ناکافی استخوان فک است. در صورتی که دندانپزشک بدون توجه به تراکم ناکافی استخوان فک اقدام به کاشت پایه ایمپلنت نمایند فرآیند اسئواینتگریشن (Osseointegration) به درستی انجام نمی گیرد و پایه ایمپلنت به استخوان فک جوش نمی‌خورد که در نهایت ایمپلنت دندان شکست می خورد.
در صورتی که به پوکی استخوان دچار باشید احتمال دارد که تراکم استخوان فک شما برای تکمیل فرایند اسئواینتگریشن کافی نباشد. در این شرایط زمانی که پایه ایمپلنت در استخوان فک قرار می گیرد استخوان فک به اندازه کافی اطراف آن رشد نمی کند تا از آن حمایت نماید. عدم تکمیل فرآیند جوش خوردن پایه ایمپلنت با استخوان فک از دیگر دلایل ایمپلنت ناموفق است. پایه ایمپلنت طی فرآیند اسئواینتگریشن به استخوان فک جوش میخورد تا پایدار و مستحکم در استخوان فک باقی بماند. اما در صورتی که فرایند جوش خوردن تکمیل نشود؛ فیکسچر توانایی حمایت کردن از تاج دندان را نخواهد داشت و ایمپلنت دندان شکست میخورد.
6. واکنش آلرژیک
از دیگر دلایل پس‌زدن ایمپلنت می تواند واکنش آلرژیک بدن به آلیاژ تیتانیوم باشد چون پایه ایمپلنت از فلز تیتانیوم ساخته می شود ممکن است بعد از کاشت آن در استخوان فک، علائمی مانند تورم، از دست دادن حس چشایی و حتی احساس خارش در ناحیه زبان و لثه مشاهده شود که حتماً باید توسط پزشک بررسی گردند. در صورتی که واکنش آلرژیک دلیل پس زدن ایمپلنت باشد؛ جراح بلافاصله پایه ایمپلنت را خارج کرده و بعد از بهبود کامل بیمار از روش های دیگر جایگزین کردن دندان یا پایه ایمپلنت سرامیکی استفاده خواهد کرد.
مطالب مرتبط: قیمت ایمپلنت دندان
7. رعایت نکردن توصیه‌های جراح
فعالیت ها، عادات و سبک زندگی شما در موفقیت ایمپلنت دندان نقش مهمی ایفا می کند. در صورتیکه دستورالعمل های توصیه شده توسط جراح بعد از عمل جراحی کاشت ایمپلنت را رعایت نکنید؛ عدم موفقیت ایمپلنت افزایش یافته و ایمپلنت دندان شکست می خورد. بعد از کاشت ایمپلنت باید رژیم غذایی حاوی غذاهای نرم را تا زمانیکه پایه ایمپلنت به طور کامل با استخوان فک جوش بخورد؛ رعایت کنید. حفظ بهداشت دهان و دندان و خودداری از مصرف مواد غذایی سفت، از دیگر مراقبت های بعد از کاشت ایمپلنت دندان است. مطالعه مقاله "همه چیز هایی که بعد از ایمپلنت باید بدانید" می تواند به شما کمک کند تا طول عمر ایمپلنت را افزایش داده و از شکست ایمپلنت دندان جلوگیری کنید.
8. عفونت ایمپلنت دندان
عفونت ایمپلنت دندان حتی ممکن است طی عمل جراحی نیز گسترش پیدا کند. ریسک فاکتورهای ایجاد عفونت در پایه ایمپلنت شامل ابتلا به بیماری های سیستم ایمنی، کشیدن سیگار و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می شود. عفونت ایمپلنت دندان اجازه جوش خوردن صحیح پایه ایمپلنت را با استخوان فک نمی دهد و یکی از دلایلی است که چرا ایمپلنت دندان شکست می خورد.
علائم عفونت ایمپلنت
• شل شدن یا لق شدن ایمپلنت
• تورم و قرمزی اطراف لثه و پایه ایمپلنت
• گیر کردن غذا ها زیر تاج دندان ایمپلنت
• احساس درد هنگام گاز گرفتن و جویدن غذا
• مشکل هنگام جویدن و خوردن غذاها
هر کدام از این علائم به تنهایی یا در کنار یکدیگر می تواند از علائم پس زدن ایمپلنت و عفونت ایمپلنت دندان باشد بنابراین در صورتی که این علائم را مشاهده کردید باید بلافاصله به جراح مراجعه کنیم
9. عفونت پیچ ایمپلنت
عفونت پیچ ایمپلنت از دیگر دلایل شکست ایمپلنت دندان است که می تواند به علت آسیب رسیدن به بافت یا رشته‌های عصبی حین جراحی کاشت ایمپلنت باشد. در صورتی که جراح پایه ایمپلنت را بسیار نزدیک رشته عصبی بکارد ممکن است هنگام پیچ کردن ایمپلنت به رشته عصبی آسیب وارد شود. علائم عفونت پیچ ایمپلنت شامل بی حسی و احساس خارش در زبان، لب ها، لثه یا صورت است.
مطالب مرتبط: ایمپلنت فوری
علائم پس زدن ایمپلنت چیست؟
در صورتی که بدن پایه ایمپلنت را به عنوان یک جسم خارجی در نظر بگیرد؛ واکنش آلرژیک نسبت به آن نشان خواهد داد. از علائم پس زدن ایمپلنت می توان به درد در ناحیه ایمپلنت شده، تورم، تب و لرز اشاره کرد. یکی از موارد شایعی که با پس زدن ایمپلنت اشتباه گرفته می شود؛ وارد شدن پایه ایمپلنت به حفرات سینوسی در استخوان فک بالا است. در صورتی که نواحی سینوسی آسیب ببیند؛ علائمی شبیه پس زدن ایمپلنت توسط بدن مانند تب و لرز و تورم مشاهده خواهد شد. همچنین بیمار درد شدیدی احساس خواهد کرد. آسیب دیدن نواحی اطراف ایمپلنت دندان ممکن است موجب لق شدن فیکسچر و در نتیجه پس زدن ایمپلنت دندان شود.
در صورتی که علائم پس زدن ایمپلنت جدی گرفته نشوند؛ مشکلات بیشتری از جمله موارد زیر برای بیمار به وجود خواهد آمد:
• مشکل در جویدن
• التهاب لثه
• تحلیل لثه
• تورم شدید
• شل شدن پایه ایمپلنت
• درد و ناراحتی بسیار شدید
مطالب مرتبط: ایمپلنت دیجیتال
درمان پس زدن ایمپلنت چگونه است؟
در صورتی که پس زدن ایمپلنت دندان به علت واکنش آلرژیک به بدن باشد معمولاً نمی‌توان از آن جلوگیری کرد و فقط باید پایه ایمپلنت را از محل آن خارج نمود و جای خالی دندان را با روشهای دیگری پر کرد بعد از اینکه پایه ایمپلنت خارج شد دندانپزشک از شما خواهد خواست که برای درمان پس زدن ایمپلنت تا مدتی بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنید و از کشیدن سیگار نیز خودداری نمایید. مصرف کلسیم می تواند به استحکام استخوان های شما کمک کند. بنابراین بهتر است مصرف غذاهای غنی از کلسیم مانند شیر، ماست، کلم بروکلی، پرتقال و پنیر را بیشتر کنید. بعد از اینکه علائم پس زدن ایمپلنت به طور کامل بر طرف شد می توانید برای جایگزین کردن دندان از دست رفته خود با یکی از روش های زیر به دندانپزشک مراجعه کنید:
• بریج دندان
در این روش از یک پروتز دندان مصنوعی برای پر کردن جای خالی دندان از دست رفته استفاده می شود. بریج دندان برای افرادی که استخوان های آنها همچنان در حال رشد قرار دارد مورد استفاده قرار می گیرد. بریج مریلند (Maryland Bridge) یک دندان مصنوعی است که در دو طرف خود اصطلاحاً بال هایی دارد که به دندانهای مجاور با چسب متصل میشود. در روش بریج مریلند نیازی به تراشیدن دندانهای مجاور نیست. در صورتی که دندانهای مجاور عصب کشی شده باشند دندانپزشک پیشنهاد می دهد که از روش بریج سنتی استفاده شود. در این روش دندانهای مجاور تراشیده می شوند و تاج دندان دو تایی یا سه تایی متصل به یکدیگر برای پر کردن جای خالی دندان و همچنین قرار گرفتن تاج دندان روی دندانهای مجاور که به عنوان پایه مورد استفاده قرار گرفته اند؛ به کار می رود.
• دندان مصنوعی متحرک
استفاده از دندان مصنوعی متحرک دیگر گزینه ای است که می توان جای خالی دندان را با آن پر کرد. هر چند این روش ارزان تر از سایر روشهای مانند بریج یا ایمپلنت دندان می باشد اما به راحتی از داخل دهان بیرون می‌افتد و زیبایی چندانی نیز ندارد. یک قطعه پلاستیکی تقریباً همرنگ لثه دندان به تاج دندان مصنوعی متصل شده که روی لثه قرار میگیرد و به استقرار آن کمک می کند.
• پایه ایمپلنت سرامیکی
پایه ایمپلنت سرامیکی تکنولوژی جدیدی است که جایگزین پایه ایمپلنت تیتانیومی شده و برای درمان پس زدن ایمپلنت مورد استفاده قرار می گیرد. افرادی که به تیتانیوم واکنش آلرژیک نشان بدهند می توانند بعد از خارج کردن پایه ایمپلنت تیتانیومی و بهبودی علائم پس زدن ایمپلنت، از پایه ایمپلنت سرامیکی برای پرکردن جای خالی دندان خود استفاده کنند.
مطالب مرتبط: ایمپلنت ارزان
سلام‌من ایمپلنت کردم ولی اکر اشتباه نکنم اباتمنت ایمپلنتم یکمی مشخصه باید چیکار کنم؟