ایمپلنت تیتانیوم یا زیرکونیا؟ کدام یک بهتر است؟ این سوال را ممکن است بسیاری از مراجعین هنگام انتخاب نوع ایمپلنت دندان در ذهن داشته باشند. دلیل این مشغولیت ذهنی این است که بیماران به طور فزاینده ای در مورد موادی که با بدن آنها در تماس است و همچنین در مورد سلامت و ایمنی آنها نگران هستند. هنگام انتخاب ایمپلنت دندانی، استفاده از کمترین واکنش ممکن بسیار ایده آل است. علاوه بر این، ارزیابی قدرت، موفقیت بالینی، کیفیت تولید کننده و سایر مواد کاشت و فاکتورهای طراحی بسیار مهم هستند.
در طی این سال ها، روند به گونه ای بوده است که از فلزات در بدن ما استفاده نشود. برای مثال ماده جایگزینی برای تیتانیوم به صورت زیرکونیا برای ایمپلنت دندانی وجود دارد. به همین خاطر، ممکن است بیماران با آگاهی از سلامت سوال کنند آیا ایمپلنت زیرکونیا بهتر از تیتانیوم است؟ پاسخ به این سوال چندان ساده نیست، زیرا درک مزایای بالقوه، محدودیت ها، خطرات و وضعیت فعلی گزینه های ایمپلنت زیرکونیا مهم هستند. در همین راستا قصد داریم در این مقاله ویژگی هر یک از این دو ایمپلنت دندان را مورد بررسی قرار دهیم و به این نتیجه برسیم که ایمپلنت تیتانیوم بهتر است یا زیرکونیا.
ایمپلنت زیرکونیا چیست؟
ایمپلنت دندان در حقیقت ریشه دندان مصنوعی است که به جای ریشه طبیعی دندان قرار می گیرد و روی آن یک روکش سرامیکی نصب می شود تا جایگزین تاج شده و در نتیجه جای خالی دندان پر شود. ایمپلنت زیرکونیا تا حدودی در عرضه کاشت جدید قرار دارد. در ایالات متحده از زیرکونیا در سال 2007 استفاده شد در حالی که از دهه 1960 دندانپزشکان برای کاشت دندان از تیتانیوم بهره می گرفتند.
هر دوی این مواد زیست سازگار بوده و نرخ پذیرش بالایی در بدن دارند که باعث انسجام استخوان می شوند. این بدان معنا است که استخوان می تواند در اطراف ماده ایمپلنت رشد کند درست مانند اطراف ریشه طبیعی دندان.اما آیا ایمپلنت زیرکونیا واقعا عاری از فلز است؟ در واقع دلیل اصلی محبوبیت زیرکونیا، ساختار بلورین و الماسی شکل آن و نیز ماهیت بدون فلز آن می باشد که هنگام کاربرد دندانپزشکی، اندکی تغییر می کند تا هم رنگ دندان شود.
زیرکونیا شکل کریستالی فلز واسطه زیرکونیم است و ایمپلنت زیرکونیا غالبا به عنوان یک ایمپلنت عاری از فلز معرفی می شود. زمانی که این ماده پرداخت می شود، مواد پایدار شده و به کریستال تبدیل می شوند. در این فاز، به این سرامیک، اسید زیرکونیم یا عاری از فلز گفته می شود. در طول سال های زیادی موادی که برای درمان های دندانپزشکی مثل جراحی ایمپلنت استفاده می شدند عمدتا ماهیت فلزی داشته و آن به دلیل استحکام و دوام آن بوده است. اما از آنجایی که نگرانی ها در مورد جیوه موجود در برخی از این مواد مثل آمالگام افزایش یافت، بسیاری ترجیح می دهند که در دهان خود هیچ ترمیم فلزی نداشته باشند.
مطالب مرتبط: ایمپلنت دیجیتال
کاشت ایمپلنت زیرکونیا به چه صورت است؟
ایمپلنت زیرکونیا دقیقا مانند ایمپلنت های معمولی در استخوان فک قرار می گیرد و پس از مدتی با استخوان جوش می خورد. جنس آن هم به گونه ای است که بی خطر محسوب شده و علاوه بر غیر سمی بودن آن، بدن آن را پس نمی زند.
ایمپلنت تیتانیوم چیست؟
تیتانیوم دهه هاست که در صنعت پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر دندانپزشکی از این ماده معمولا برای تعویض مفصل ران و زانو نیز استفاده می شود. تیتانیوم فلزی است مقاوم، سبک، غیر سمی و مقاوم در برابر خوردگی. ایمپلنت دندان ساخته شده از تیتانیوم در دراز مدت حدود 95 درصد موفقیت دارد. برخی از بیماران بیش از 30 سال است که ایمپلنت های دندانی تیتانیوم را در شرایط عالی انجام داده اند. به طور متناوب، از زیرکونیا به اندازه کافی در دندانپزشکی استفاده نشده تا موفقیت طولانی مدت آن درک شود و همچنین اینکه سبک های آن به طور مداوم در حال تغییر است. برای مثال، در زمان قرار دادن زیرکونیا، اکثر دندانپزشکان از یک قطعه کاشت زیرکونیا استفاده می کنند اما در ایمپلنت تیتانیوم آزادی عمل بیشتری را برای دندانپزشکان فراهم می آورد.
آیا بیمار می تواند نسبت به ایمپلنت حساسیت نشان دهد؟
حساسیت به ایمپلنت تیتانیوم به ندرت اتفاق می افتد و هیچ مورد مستندی نیز از حساسیت به زیرکونیا مشاهده نشده است. ایمپلنت دندان تیتانیوم معمولا از آلیاژ تیتانیوم ساخته می شود که ترکیبی از چند فلز مانند مقادیر کمی آلومینیوم، وانادیوم و نیکل است. افراد کمی به ایمپلنت تیتانیوم حساسیت دارند و آن هم آلرژی کمی به نیکل است. به بیمارانی که سابقه آلرژی به فلز دارند توصیه می شود قبل از اقدام به کاشت تیتانیوم در تست MELISA (http:،،www.melisa.org، ) شرکت کنند.
مطالب مرتبط: قیمت ایمپلنت دندان
بررسی ایمپلنت تیتانیوم و زیرکونیا از نظر کاشت در استخوان فک
اینکه ایمپلنت تیتانیوم از نظر کاشت در استخوان فک بهتر است یا زیرکونیا، باید بگوییم که هر دو گزینه از نظر زیست محیطی سازگار هستند و FDA ایمنی آنها را تأیید کرده است. این بدان معنا است که این دو ماده با بدن انسان تعامل مطلوبی داشته و غیر سمی هستند. البته آثار کمی از آلیاژ تیتانیوم ممکن است که در جریان خون وجود داشته باشد اما طی 50 سال مطالعه گذشته مشخص شده که هیچ گونه عوارض جانبی با آن همراه نیست و تنها استثنا در صورت حساسیت بیمار به فلز موجود در آلیاژ است.
از سوی دیگر، زیرکونیا نیز زیست سازگار و ضد آلرژی بوده و به جریان خون نفوذ نمی کند. انجام ایمپلنت های دندانی بدون توجه به مواد، خطر بهبود عفونت لثه را تا زمان جوش خوردن آن با استخوان فک افزایش می دهد. برخی شواهد یا به عبارتی استدلال ها اذعان می دارند که ایمپلنت های دو تکه احتمال بیشتری برای پناه دادن به باکتری ها دارند در حالی که ایمپلنت های تک به سیمان دندانی احتیاج دارند و این نیز می تواند مسیری برای تجمع باکتری ها باشد. از این رو هیچ یک از آنها از ایجاد پلاک در امان نیستند.
ایمپلنت تیتانیوم و زیرکونیا برای یک قوس کامل
اگر قرار است که یک قوس کامل یا یک دندان کامل در دهان جایگزین شود، ایمپلنت تیتانیوم انتخاب بهتر و ارجحی است. از آنجایی که ایمپلنت های تیتانیوم به صورت دو تکه ساخته می شوند، دندانپزشک آزادی بیشتری در ایجاد تغییرات کوچک در زاویه تکیه گاه دارد. این بدان معنا است که شکل لبخند و تراز بودن نیش، طبیعی تر احساس می شود. این در حالی است که با ایمپلنت یک تکه زیرکونیا، زاویه دادن سخت تر می شود زیرا پایه ثابت نبوده و به دندانپزشک اجازه نمی دهد تا موقعیت را به خوبی تنظیم نماید.
آیا ایمپلنت تیتانیوم بهتر از زیرکونیا است؟
ایمپلنت تیتانیوم و زیرکونیا هر یک دارای جوانب مثبت و منفی بوده و دندانپزشکان پس از گوش سپردن به نگرانی ها و اهداف و نیز نیازهای بیمار، نوع خاصی از این دو را برای او توصیه می کنند. در ادامه مواردی را بررسی خواهیم کرد که اغلب هنگام تصمیم گیری میان این دو مورد تجزیه و تحلیل می شوند:
- هزینه: از آنجایی که هزینه ساخت زیرکونیا نسبت به تیتانیوم بالاتر است پس ایمپلنت زیرکونیا هزینه بیشتری نسبت به تیتانیوم برای بیماران در بر خواهد داشت. هزینه ایمپلنت زیرکونیا معمولا به عوامل گوناگونی نظیر مواد استفاده شده در ترکیب ایمپلنت، تجربه و مهارت دندانپزشک، و موقعیت کلینیک دندانپزشکی بستگی دارد. به طور کلی دلیل گران تر بودن ایمپلنت های زیرکونیا نسبت به تیتانیوم به این دلیل است که قیمت مواد آن از سوی تولیدکنندگان بیشتر است.
- تست بالینی: تیتانیوم در ایمپلنتولوژی دهان از دهه 1960 مورد استفاده قرار گرفته و ده ها سال تست بالینی و مشاهدات علمی را پشت سر گذاشته است. به همین دلیل، اطلاعات کافی و اعتماد بالایی در رابطه با استفاده از ایمپلنت های تیتانیوم وجود دارد و دندانپزشکان آزادانه می توانند از آن برای بیمار استفاده کنند. در مقابل، آزمایشات بالینی کمتری روی ایمپلنت زیرکونیا انجام شده است.
- پیوند استخوان و بهبود بافت نرم: هر دو ماده ایمپلنت زیرکونیا و تیتانیوم زیست سازگار بوده و به خوبی با استخوان و لثه ادغام می شوند. عمر ایمپلنت های تیتانیوم غالبا طولانی مدت بوده در حالی که عمر زیرکونیا هنوز تحت بررسی است زیرا دیرتر از تیتانیوم وارد عرصه شده و هنوز مدت زمان کافی مورد بررسی قرار نگرفته است. اما از آنجایی که عنصر زیرکونیم کاملا زیست سازگار است به راحتی با استخوان پیوند می خورد. طی تحقیقاتی که صورت گرفته، مشخص شده است که ایمپلنت زیرکونیا به راحتی با استخوان اتصال پیدا کرده و هیچ گونه علائم التهاب و پس زدن جسم خارجی مشاهده نشده است.
مطالب مرتبط: ایمپلنت فوری
- سهولت در جایگذاری: کاشت تیتانیوم به یک روش رایج دندانپزشکی تبدیل شده و در صورتی که فرد از تراکم استخوان کافی برخوردار باشد، قرار دادن آن به آسانی صورت گرفته و هیچ گونه عوارضی نخواهد داشت. همچنین ثابت شده است که جایگذاری موفقیت آمیز ایمپلنت زیرکونیا از نظر جراحی چالش برانگیزتر است. زیرا اکثر کاشت های زیرکونیا تک قطعه بوده و نمی توان آنها را به طور کامل زیر لثه قرار دارد. علاوه بر این قرار دادن آنها در یک زاویه دشوار است. امکان جایگذاری ایمپلنت در زاویه برای دندانپزشک مهم است زیرا گاهی اوقات به دلیل تراکم استخوان و ویژگی دندان ها، یک موقعیت ایده آل و مطلوب برای ایمپلنت کمی دور از مرکز است.
- زیبایی شناسی: ایمپلنت تیتانیوم برای اکثر بیماران با نتایج بسیار خوبی همراه است. با این وجود، برخی از آنها از این نگران هستند که یک خط خاکستری در زیر لثه ها یا امتداد لبه دندان مشاهده می شود. اگر بیماران دارای استخوان یا لثه نازک باشند می توان از زیرکونیا بهره برد تا هیچ فلز خاکستری در ایمپلنت آنها به چشم نخورد. علاوه بر این، زیرکونیا زیبایی خارق العاده ای دارد و رنگ زیبای آن بسیار طبیعی به نظر رسیده و دیگر در بافت لثه مشاهده نخواهد شد.
- مقاومت و ماندگاری: ایمپلنت تیتانیوم از استقامت بسیار بالایی برخوردار است، زیرا خواص خمشی بالایی داشته و در برابر شکستگی مقاومت می کند. اما زیرکونیا از خاصیت کشسانی یا الاستیسیته کمتری برخوردار بوده و این می تواند به شکستگی های ریزی منجر شود، با این حال، این نوع ایمپلنت بسیار سخت و محکم است.
- مشکلات پیچیده دهانی: ایمپلنت زیرکونیا برای بیمارانی که تمام دندان های خود را از دست داده اند یا نیاز به جایگزینی تمام دندان های خود با پروتزهای ایمپلنت هستند، ایده آل نیست. در واقع، این نوع درمان به برنامه ریزی زیاد و نیز گزینه های متنوعی نیاز دارد. سیستم های ایمپلنت تیتانیوم معمولا دارای تنوع بیشتری بوده و دندانپزشکان می توانند از نظر زاویه، اندازه، هدف و حتی راه حل های مختلف در شرایط دشوار، بهتر مانور بدهند. ایمپلنت زیرکونیا در مقایسه با تیتانیوم با گزینه های محدودتری مواجه است.
جمع بندی
در این مقاله از سایت دکتر محمدی گفتیم که زیرکونیا از مزایای قابل توجهی برخوردار است اما نمی توان گفت که این ایمپلنت کامل است زیرا آن هم با عوارض خاص خود همراه می باشد. به طور کلی، زیرکونیا یک جایگزین ایمن و معتبر برای ایمپلنت های تیتانیوم به شمار می رود اما در نهایت باید خطرات، محدودیت ها، نیازهای شخصی بیمار و تمامی شرایط قبل از اقدام به درمان را با دقت در نظر گرفت.
هنگام تصمیم گیری در مورد مناسب بودن نوع مواد ایمپلنت، ممکن است که در نهایت انتخاب به اولویت شخصی بیمار ختم شود. برای مثال، یک بیمار مسن با لثه هایی تحلیل رفته ممکن است برای کاهش خطر نفوذ فلزات، ایمپلنت زیرکونیا را انتخاب کند. با این حال، برای رسیدن به بهترین نتیجه، مراجعه به یک دندانپزشک حرفه ای و با مهارت به منظور ارزیابی دندان ها و استخوان فک شما می تواند در مورد بهترین تصمیم گیری به شما کمک کند.
