در این مقاله قصد داریم مراحلی که دندانپزشک و بیمار طی می کنند تا کاشت ایمپلنت دندان به طور کامل انجام شود؛ را توضیح دهیم. در اکثر موارد عمل جراحی کاشت ایمپلنت روی فرد در همان مطب دندانپزشکی یا کلینیک دندانپزشکی انجام می گیرد. به منظور فهم بهتر مطالب، کل فرایند کاشت ایمپلنت و سوار کردن تاج دندان مصنوعی به دو بخش اصلی تقسیم شده است. در بخش اول از شروع فرایند تا پایان ایجاد حفره پایلوت برای ایمپلنت دندانی توضیح داده شده و مابقی مطالب شامل دریل کردن سوراخ ایمپلنت، کاشت ایمپلنت و بستن زخم، بخیه زدن، در نظر گرفتن زمان بهبود، نصب تاج دندان مصنوعی نهایی در بخش دوم ارائه می شود.
بخش اول: شروع کاشت ایمپلنت
مرحله ۱ بی حسی یا بیهوشی کامل
چون برای کاشت ایمپلنت دندانی باید یک عمل جراحی انجام بگیرد؛ به همین دلیل بی حسی موضعی یا در برخی موارد بیهوشی کامل روی بیمار انجام می گیرد.
مرحله ۲ رسیدن به استخوان فک
بافت لثه پس از برش دادن کنار زده می شود تا استخوان در محلی که ایمپلنت باید کاشته شود نمایان گردد. به عنوان مرحله اولیه عمل جراحی، دندان پزشک باید در ناحیه مورد نظر برای کاشت ایمپلنت به استخوان فک دسترسی داشته باشد. به این منظور ابتدا از ابزارهای خاصی برای بریدن لثه و کنار زدن آن استفاده می شود. ابتدا لثه توسط اسکالپل به دو فلپ تقسیم شده و سپس با استفاده از ابزار دستی هر فلپ بافت لثه کنار زده می شود تا استخوان زیر آن نمایان گردد. پس از ارزیابی جایگاه کاشت ایمپلنت بر اساس شکل استخوان ظاهر شده که معمولاً باید تا بالای آن نسبتا صاف و نرم باشد؛ مرحله بعدی شروع می شود. اگر دندان پزشک تشخیص دهد که استخوان فک شکل نامناسبی دارد از دریل دندان استفاده کرده و به استخوان شکل می‌دهد تا شرایط لازم را پیدا کند.
در روش دیگری که کم تهاجمی تر است رسیدن به استخوان فک به نحو دیگری انجام می گیرد. در مواردی که مناسب بودن بافت لثه و استخوان فک درناحیه کاشت ایمپلنت تایید شده باشد دندان پزشک می تواند از طریق یک سوراخ دایره ای کوچک به جای کنار زدن فلپ های بافت لثه به استخوان فک دسترسی داشته باشد. در این روش از یک پانچ بافت دایره ای استفاده می شود که بخشی از بافت لثه را سوراخ کرده که قطر آن کمی بزرگتر از قطر پایه ایمپلنتی است که قرار است کاشته شود. سپس عمل کاشت ایمپلنت از طریق همین سوراخ انجام می گیرد. مزیت استفاده از این روش کاهش میزان جراحت و در نتیجه بهبودی سریع تر زخم است.
مطالب مرتبط: ایمپلنت فوری
مرحله ۳ تعیین موقعیت کاشت ایمپلنت
زمانی که دندانپزشک به استخوان دست پیدا کند از یکسری دریل ها که قطر هر کدام از دیگری بیشتر است؛ برای آماده سازی سوراخی که پایه ایمپلنت قرار است در آن قرار بگیرد؛ استفاده می کند. در شروع این فرایند دندانپزشک ابتدا از یک دریل کوچک برای ایجاد سوراخ کوچکی در استخوان استفاده می کند که به آن نفوذ اولیه دریل پایلوت می گویند. در این مرحله دندانپزشک کاملاً به لایه داخلی استخوان نفوذ کرده و مطمئن می شود که محل قرارگیری دریل پایلوت در مرکز محل قرار گیری پایه ایمپلنت سوراخ ایجاد کرده است.
مرحله ۴ ایجاد حفره پایلوت برای ایمپلنت
دریل اولیه که برای ایجاد سوراخ کاشت ایمپلنت انجام میگیرد دریل پایلوت نام دارد. در این مرحله صرفاً یک دریل با قطر کوچک مورد استفاده قرار می گیرد و سوراخ به وجود آمده نیز و محل اولیه استفاده از دریل های بعدی را مشخص میکند. هنگام استفاده از دریل پایلوت دندانپزشک از یک وسیله پلاستیکی نیز استفاده می کند تا بزاق دهان بیمار را خارج سازد. زمانی که دریل پایلوت انجام گرفت؛ مرکز محلی که ایمپلنت قرار است کاشته شود؛ مشخص می گردد. سپس ابزار پلاستیکی دیگری به دندانپزشک کمک می کند تا جهت دریل را مشخص کند. در طول این فاز اولیه دریل کردن یک سوم تا نصف طول مشخصی که برای کاشت ایمپلنت باید از استخوان فک سوراخ شود ایجاد می شود.
مرحله ۵ ارزیابی جهت اولیه حفره پایلوت
زمانی که بخش اولیه حفره پایلوت ایجاد شد؛ دندان پزشک پین تراز را وارد آن می کند با استفاده از این پین دندان پزشک متوجه می شود که جهت سوراخ همان طور که باید باشد؛ ایجاد شده است. اگر پین نشان دهد که سوراخ در محل هدف، جهت صحیحی ندارد؛ دانپزشک تا حدودی سوراخ را عمیق و گسترده میکند تا به جهت مناسب دست پیدا کند.
مرحله ۶ تکمیل حفره پایلوت بعد از انجام تنظیمات
بعد از اینکه تنظیمات لازم انجام گرفت، دندانپزشک به دریل کردن ادامه می دهد؛ در این مرحله حفذه پایلوت جای کافی و ارتفاع کافی برای کاشت پایه ایمپلنت را خواهد داشت.
جراح باید هنگام سوراخ کردن استخوان از گرم شدن بیش از حد آن در طول فرایند دریل کردن جلوگیری کند. گرم شدن بیش از حد سلول های استخوانی موجب مرگ آنها شده و فرآیند اسئواینتگریشن را با شکست مواجه می کند.
برای جلوگیری از این اتفاق جراح مطمئن می شود که دریل ها به اندازه کافی تیز باشند و سرعت و فشار بیش از حدی نیز به کار نمی برد. همچنین طی فرآیند دریل کردن به طور مداوم آب خنک یا محلول نمکی به محل کاشت ایمپلنت اسپری می شود تا حرارت موجب آسیب رسیدن به استخوان نشود.
مرحله ۷ بررسی نهایی حفره پایلوت ایمپلنت
ایمپلنتولوژیست در این مرحله پین تراز را مجدداً وارد حفذه پایلوت می کند تا مطمئن شود که محل دریل کردن و قرار گرفتن پایه ایمپلنت کاملا مناسب است. مقیاس های اندازه گیری که روی پین مشخص شده به جراح اجازه می‌دهد تا مشخص کند که عمق سوراخ برای طول پایه ایمپلنت کافی است.
در این مرحله نیاز به گرفتن عکس اشعه ایکس است چون در برخی موارد محل قرارگیری ایمپلنت دندان ممکن است کاملاً نزدیک به ساختارهای آناتومیکی مهم مانند رشته‌های عصبی، رگ های خونی یا دندانهای مجاور باشد. در این شرایط دندانپزشک باید عکس اشعه ایکس را بررسی کند تا مطمئن شود که پین تراز در موقعیت مناسبی نسبت به ساختار های آناتومی قرار گرفته است.
مرحله ۸ دریل کردن سوراخ برای ایمپلنت
زمانی که حفره پایلوت کامل شد؛ دندانپزشک فرآیند دریل کردن را با استفاده از ابزارهای خاصی که هر کدام قطر بزرگتری نسبت به دیگری دارند؛ ادامه می‌دهد. به ترتیبی که این ابزار ها مورد استفاده قرار می گیرند؛ پهنای سوراخ کم کم بزرگ تر می شود تا زمانی که به قطر مناسب برای کاشت پایه ایمپلنت برسد.
مرحله ۹ بررسی مجدد سوراخ ایمپلنت
زمانی که سوراخ کاشت ایمپلنت کامل شد پین تراز داخل آن قرار گرفته می شود تا ایمپلنتولوژیست اطمینان یابد که از از لحاظ پهنا و عمق ابعاد لازم به دست آمده است.
مرحله ۱۰ شیار دار کردن سوراخ
در این مرحله دندانپزشک از ابزارهای شیار دهنده به شکل یک پیچ استفاده میکند تا شیارهایی را در استخوان ایجاد کرده و این شیار ها با رزوه های روی ایمپلنت منطبق شوند. پس از تکمیل این کار محل کاشت ایمپلنت به طور کامل آماده شده است.
برخی از ایمپلنت ها خودشان دارای خصوصیت ایجاد شیار هستند و زمانی که داخل استخوان فک پیچ می شود لبه های آن ها شیار های مورد نیاز برای اتصال پایه ایمپلنت با استخوان فک را ایجاد می کند بنابراین نیازی به انجام مرحله ایجاد شیار در استخوان فک نیست.
بخش دوم: کاشت ایمپلنت و سوار کردن پروتز دندان مصنوعی
مرحله ۱۱ کاشت ایمپلنت
زمانی که سوراخ به طور کامل و مناسب شکل گرفت؛ دندانپزشک پایه ایمپلنت را وارد استخوان فک می کند. این عمل می تواند با استفاده از دریل دندانی از طریق یک آداپتور خاص که ایمپلنت را نگه میدارد؛ انجام گیرد و یا به صورت دستی دندانپزشک با انگشتان خود گشتاور لازم را به فیکسچر وارد کرده و آن را داخل فضای ایجاد شده در استخوان فک پیچ کند.
مرحله 12 روی هم آوردن فلپ های لثه و بخیه زدن
در این مرحله ایمپلنتولوژیست، یک هیلینگ کپ را در محلی از لثه که ایمپلنت دندان کاشته شده قرار می دهد تا آن را از سایر محیط دندان مجزا کند. سپس فلپ های لثه را بخیه میزند. دو فلپ بافت لثه که توسط دندانپزشک کنار زده شده بودند مجددا کنار هم قرار می‌گیرند و بخیه زده می‌شوند تا بافت لثه در محل مناسب خود جوش بخورد.
مرحله 13 ریکاوری و فرایند اسئواینتگریشن
بخیه ها معمولاً حدود ۷ تا ۱۰ روز به همان شکل باقی می ماند. بعد از این مدت بافت لثه تا حد مناسبی بهبود می یابد و می توان بخیه ها را کشید. این مرحله معمولا خیلی دردناک است. سپس به ایمپلنت ها فرصتی حدود ۳ تا ۶ ماه داده می‌شود تا فرآیند اسئواینتگریشن با استخوان فک بیمار را پیش از سوار کردن تاج دندان مصنوعی طی کنند. البته مدت زمان انجام این فرایند در هر فرد متفاوت است.
نکته: برخی پروتکل‌های ایمپلنت دندان نیاز به عمل جراحی متفاوتی دارد .در برخی موارد دستورالعمل ایمپلنت نیاز به یک عمل جراحی اولیه شامل کاشت ایمپلنت دارد. همانطور که پیش از این توضیح داده شد؛ برگرداندن فلپ های لثه سر جای خود و بخیه زدن آن ها، در عمل جراحی دوم که بسیار مختصر است بعد از اینکه عمل اسئواینتگریشن ایمپلنت دندان به طور کامل انجام گرفت؛ لثه مجدداً کنار زده می‌شود تا هیلینگ کپ نمایان شود. سپس مدت زمان کوتاهی که حدود ۱۰ روز فرصت داده می‌شود تا لثه ها بهبود یابند و سپس مرحله نهایی که سوار کردن تاج دندان است انجام گیرد.
مرحله ۱۳ بهبود محل عمل جراحی
معمولا ۳ تا ۶ ماه پیش از شروع فرایند سوار کردن تاج دندان به پایه ایمپلنت فرصت داده می‌شود تا با استخوان فک جوش بخورند. در برخی موارد دندانپزشک می تواند تاج دندان را در همان روز کاشت ایمپلنت نیز بکارد که به آن ایمپلنت فوری می گویند.
زمانی که دندانپزشک می‌خواهد تصمیم بگیرد که از روش ایمپلنت فوری یا ایمپلنت استاندارد استفاده کند؛ نوع استخوان فک بیمار از لحاظ کیفیت و کمیت، اندازه خود پایه ایمپلنت و عوامل دیگری مانند فرایند ساخت و طراحی فیکسچر نیز باید در نظر گرفته شود.
مرحله 14 سوار کردن تاج دندان روی ایمپلنت
سوار کردن تاج دندان موقتی روی پایه ایمپلنت نیز امکان پذیر است. دندانپزشک می تواند یک تاج دندان موقتی برای ایمپلنت شما بسازد که پیش از تکمیل فرآیند اسئواینتگریشن روی پایه ایمپلنت قرار می گیرد. بدیهی است که زیبایی این تاج دندانی مهم‌تر از عملکرد آن است اما برای اینکه بتوان این تاج موقتی را روی ایمپلنت سوار کرد؛ پایه ایمپلنت باید پایداری کافی در استخوان فک پس از کاشت اولیه را داشته باشد. تاج دندان موقتی نیز باید به نحوی طراحی شده باشد که بار وارد شده به آن هنگام جویدن بیش از از پایداری ایمپلنت نباشد و ایمپلنت بتواند آن را تحمل کند. در غیر اینصورت پایه ایمپلنت از جای خود حرکت کرده و فرآیند اسئواینتگریشن انجام نخواهد گرفت.
مرحله 15 سوار کردن پروتز دندان دائمی
پس از این که دوره درمان به طور کامل طی شد میتوان تاج دندان مصنوعی ساخته شده را روی آن سوار کرد. این تاج دندان می‌تواند یک پروتز دندان مصنوعی تکی، بریج یا اوردنچر باشد.
مراحل سوار کردن پروتز دندان مصنوعی روی ایمپلنت
آماده سازی این فرایند توسط دندانپزشک با برداشتن هیلینگ کپ که داخل ایمپلنت در زمان کاشت پیچ شده بود و جایگزین کردن آن با اباتمنت با شکل مناسب انجام می گیرد. اباتمنت از یک طرف به ایمپلنت متصل شده و از طرف دیگر دارای پایه ای است که تاج دندان مصنوعی روی آن قرار می گیرد. در نهایت تاج دندان مصنوعی روی اباتمنت سوار شده و به آن سیمان می شود.
در این مرحله کاشت ایمپلنت دندان و سوار کردن تاج دندان مصنوعی آن به طور کامل انجام گرفته و بیمار می تواند با مراقبت های لازم تقریباً تا پایان عمر از داشتن دندانی که هم از لحاظ زیبایی و هم از لحاظ عملکرد شبیه دندان طبیعی قبلی خودش بوده است؛ لذت ببرد.
مطالب مرتبط: قیمت ایمپلنت دندان
